इतिहासातील जागतिक दिवस, ठळक घटना, वाढदिवस, स्मृती दिवसांची संदर्भासहित माहिती देणारे दिनांक १ सप्टेंबर चे दिनविशेष
एडगर राइस बरोज - (१ सप्टेंबर १८७५ - १९ मार्च १९५०) एक अमेरीकन कादंबरीकार जे आपल्या जंगली नायक ‘टारझन’ आणि ‘मंगळ’ ग्रहाच्या रोमांचकारी ‘जॉन कार्टर’ चित्रपटाच्या निर्माणासाठी प्रसिद्ध आहेत.
शेवटचा बदल २३ ऑक्टोबर २०२१
जागतिक दिवस
१ सप्टेंबर रोजी पाळले जाणारे जागतिक दिवस
- क्रांती दिन: लीबिया.
- ज्ञान दिन: रशिया.
- शिक्षक दिन: सिंगापुर.
- संविधान दिन: स्लोव्हेकिया.
- स्वातंत्र्य दिन: उझबेकिस्तान.
ठळक घटना / घडामोडी
१ सप्टेंबर रोजी घडलेल्या ठळक घटना आणि घडामोडी
- इ. स. पूर्व ५५०९: बायझेन्टाईन साम्राज्यातील समजाप्रमाणे या दिवशी सृष्टीची रचना झाली.
- १७१५: फ्रांसचे राजे लुई चौदावे ७२ वर्षांच्या राज्यकारभारानंतर मृत्यू पावले. त्यांचा राज्यकाल कोणत्याही युरोपीय राज्यकर्त्यापेक्षा जास्त होता.
- १८६२: अमेरिकन यादवी युद्ध-उत्तरेच्या जनरल विल्यम टी. शेर्मनने घातलेल्या चार महिन्यांच्या वेढ्याला कंटाळून जनरल जॉन बेल हूडने अटलांटातून पळ काढला.
- १८९४: हिन्कले, मिनेसोटाजवळ लागलेल्या वणव्यात ४०० पेक्षा अधिक मृत्युमुखी.
- १८९७: बॉस्टन सबवेचे उद्घाटन.
- १९०५: आल्बर्टा आणि सास्काचेवान कॅनडामध्ये दाखल.
- १९०६: इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ इंटलेक्च्युअल प्रोपर्टी अ‍ॅटॉर्नीची स्थापना झाली.
- १९११: गायनाचार्य पंडित भास्करबुवा बखले यांनी पुणे येथे ‘भारत गायन समाज’ या संस्थेची स्थापना केली.
- १९१४: सेंट पीटर्सबर्गचे नाव बदलून पेट्रोग्राड करण्यात आले.
- १९२३: टोक्यो आणि योकोहामा परिसरात भूकंप १,०५,००० ठार.
- १९३९: दुसरे महायुद्ध - जर्मनीने पोलंडवर आक्रमण केले व युद्धास तोंड फुटले.
- १९४७: भारताची प्रमाणवेळ निश्चित करण्यात आली.
- १९५१: अर्नेस्ट हेमिंग्वेयांची द ओल्ड मॅन अ‍ॅन्ड द सी ही कादंबरी प्रकाशित झाली. या कादंबरीबद्दल त्यांना नोबेल पारितोषिक व पुलित्झर पुरस्कार मिळाले.
- १९५६: भारतीय आयुर्विमा महामंडळाची (LIC of India) स्थापना.
- १९६४: इंडियन ऑइल रिफायनरीझ आणि इंडियन ऑइल कंपनी यांनी एकत्र येउन इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन ही कंपनी स्थापली.
- १९६९: लिबियात कर्नल मुअम्मर गद्दाफीने सत्ता बळकावली.
- १९७२: रेक्याविकमध्ये बॉबी फिशरने बोरिस स्पास्कीला हरवून बुद्धिबळाचे जगज्जेतेपद मिळवले.
- १९७४: एस.आर.-७१ ब्लॅकबर्ड प्रकारच्या विमानाने न्यू यॉर्क ते लंडन अंतर एक तास ५४ मिनिटे व ५६.४ सेकंदात तोडून जागतिक विक्रम स्थापला.
- १९७९: पायोनियर ११ हे अंतराळयान शनीपासून २१,००० किमी अंतरावरुन गेले.
- १९८३: शीत युद्ध - कोरियन एर फ्लाइट ००७ हे बोईंग ७४७ प्रकारचे विमान सोवियेत हद्दीत घुसल्याने सोवियेत संघाच्या लढाऊ विमानांनी तोडून पाडले. २६९ ठार.
- १९८५: संयुक्त अमेरिकन-फ्रेंच मोहिमेमुळे बुडालेले आरएमएस टायटॅनिक सापडले.
- १९९१: उझबेकिस्तानने रशियापासून स्वातंत्र्य जाहीर केले.
जन्म / वाढदिवस / जयंती
१ सप्टेंबर रोजी जन्मदिवस असलेली प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वे
- १७९५: जेम्स गॉर्डन बेनेट सीनियर (न्यूयॉर्क हेरॉल्ड चे संस्थापक, मृत्यू: १ जुन १८७२).
- १८१८: जोस मारिया कॅस्ट्रो माद्रीझ (कोस्टा रिका देशाचे पहिले राष्ट्रपती, मृत्यू: ४ एप्रिल १८९२).
- १८७५: एडगर राइस बरोज (अमेरिकन लेखक, मृत्यु: १९ मार्च १९५०).
- १८९६: ए.सी. भक्तिवेदांत स्वामी प्रभुपाद (वैष्णव तत्त्वज्ञानी, हरे कृष्ण पंथाचे स्थापक, मृत्यु: १४ नोव्हेंबर १९७७).
- १९०६: होआकिन बॅलाग्वेर (डॉमिनिकन प्रजासत्ताकचा राष्ट्राध्यक्ष, मृत्यु: १४ जुलै २००२).
- १९०८: के. एन. सिंग (हिंदी चित्रपटांतील गाजलेले खलनायक, मृत्यू: ३१ जानेवारी २०००).
- १९१५: राजिंदर सिंग बेदी / राजेंद्र सिंह बेदी (ऊर्दू कथाकार आणि हिंदी पटकथालेखक, मृत्यु: ११ नोव्हेंबर १९८४).
- १९२१: माधव मंत्री (भारतीय क्रिकेट खेळाडू, मृत्यु: २३ मे २०१४).
- १९२६: अब्दुर रहमान बिश्वास (बांगलादेशचा राष्ट्राध्यक्ष, मृत्यु: ३ नोव्हेंबर २०१७).
- १९३०: चार्ल्स कोरिया (भारतीय आर्किटेक्ट, मृत्यू: १६ जून २०१५).
- १९३१: अब्दुल हक अन्सारी (भारतीय शास्त्रज्ञ आणि विद्वान, मृत्यू: ३ ऑक्टोबर २०१२).
- १९३१: शिवाजीराव पाटील निलंगेकर (महाराष्ट्र राज्याचे १० वे मुख्यमंत्री आणि माजी आमदार, मृत्यू : ४ ऑगस्ट २०२०).
- १९४५: भक्ती चारू स्वामी (कृष्णा चेतना आंतरराष्ट्रीय संस्था (इस्कॉन) चे आध्यात्मिक नेते, मृत्यू: ४ जुलै २०२०).
- १९४६: रोह मू-ह्युन (दक्षिण कोरियाचा राष्ट्राध्यक्ष, मृत्यु: २३ मे २००९).
- १९४९: पी.ए. संगमा (भारतीय राजकारणी, मृत्यु: ४ मार्च २०१६).
- १९५१: डेव्हिड बेरस्टो (इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू, मृत्यु: ५ जानेवारी १९९८).
- १९६८: मोहम्मद अट्टा (११ सप्टेंबर २००१ च्या दहशतवादी हल्ल्याचा सूत्रधार, मृत्यु: ११ सप्टेंबर २००१).
- १९७०: पद्मा लक्ष्मी (भारतीय-अमेरिकन अभिनेत्री आणि लेखक).
- १९७६: क्लेर कॉनोर (इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू).
मृत्यू / पुण्यतिथी / स्मृती दिवस
१ सप्टेंबर रोजी मृत्यू पावलेली प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वे
- ११५४: एड्रियान चौथे (बाराव्या शतकातील ॲबट्स लॅंग्ली, हर्टफोर्डशायर, इंग्लंडचे राजतंत्र असलेले पोप, जन्म: ४ डिसेंबर ११५४).
- १२५६: कुजो योरित्सुने (जपानी शोगन, जन्म: १२ फेब्रुवारी १२१८).
- १५७४: गुरु अमरदास (तिसरे शीख गुरु, जन्म: ५ मे १४७९).
- १५८१: गुरु रामदास (चौथे शीख गुरु, जन्म: २४ सप्टेंबर १५३४).
- १७१५: लुई चौदावे (फ्रांसचे राजे, जन्म: ५ सप्टेंबर १६३८).
- १८९३: काशिनाथ त्र्यंबक तेलंग (प्राच्यविद्या संशोधक, न्यायमूर्ती, कायदेपंडीत, समाजसुधारक, अखिल भारतीय काँग्रेसचे एक संस्थापक, काँग्रेसचे चिटणीस, मुंबई विद्यापीठाचे कुलगुरू, जन्म: ३० ऑगस्ट १८५०).
- २००८: थॉमस जे. बाटा (बाटा शू कंपनीचे संस्थापक, जन्म: १७ सप्टेंबर १९१४).
- २०१४: जोसेफ शिव्हर्स (स्पॅनडेक्सचे निर्माते, जन्म: २९ नोव्हेंबर १९३०).
१ सप्टेंबर दिनविशेष
-
१ सप्टेंबर दिनविशेष
-
१ सप्टेंबर दिनविशेष
-
१ सप्टेंबर दिनविशेष
| दिनविशेष सप्टेंबर महिन्यातील दिनविशेष | |||||
|---|---|---|---|---|---|
१ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ |
७ | ८ | ९ | १० | ११ | १२ |
१३ | १४ | १५ | १६ | १७ | १८ |
१९ | २० | २१ | २२ | २३ | २४ |
२५ | २६ | २७ | २८ | २९ | ३० |