१४ जानेवारी दिनविशेष

दिनांक १४ जानेवारी च्या जगभरातील ठळक घटना, घडमोडी, जन्म, मृत्यू, पुण्यतिथी, स्मृतीदिन आणि जागतिक दिवस

दुर्गा खोटे - (१४ जानेवारी १९०५ - २२ सप्टेंबर १९९१) मराठी अभिनेत्री होत्या. अयोध्येचा राजा (चित्रपट) या मराठीतील पहिल्या बोलपटात त्यांनी प्रमुख अभिनेत्रीची भूमिका केली होती. सुमारे पाच दशकांच्या प्रदीर्घ कारकिर्दीत त्यांनी मराठी व हिंदी भाषांतील अनेक चित्रपट व नाटकांतून भूमिका केल्या. इ. स. १९६८ साली पद्मश्री पुरस्कार, तर इ. स. १९८३ साली दादासाहेब फाळके पुरस्कार देऊन त्यांना गौरवण्यात आले.

जागतिक दिवस

ठळक घटना / घडामोडी

१७६१: पानिपतची तिसरी लढाई- मराठे व अहमदशाह अब्दाली मध्ये झालेले भीषण युद्ध. दुसर्‍याच दिवशी संपलेल्या या युद्धात अफगाण्यांचा विजय झाल्यामुळे भारतीय इतिहासाचा चेहरामोहराच बदलुन गेला.
१८५७: भारतात मिळालेली लूट ठेवून घेण्याची मुभा ईस्ट इंडीया कंपनीला देणारा हुकूम इंग्लंडच्या राजाने काढला.
१९२३: विदर्भ साहित्य संघाची स्थापना झाली.
१९४८: ’लोकसत्ता’ हे मराठी वृत्तपत्र सुरू झाले.
१९९३: मराठवाडा विद्यापीठाला डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांचे नाव देण्यात आले.
१९९४: मराठवाडा विद्यापीठाचा ’डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ’ असा नामविस्तार करण्यात आला.
१९९८: ज्येष्ठ गायिका एम. एस. सुब्बुलक्ष्मी यांना भारतरत्न हा सर्वोच्च सन्मान जाहिर.
२०००: ज्येष्ठ समाजसेवक व गांधीवादी विचारवंत बाबा उर्फ मुरलीधर देवीदास आमटे यांना इ.स. १९९९चा गांधी शांतता पुरस्कार राष्ट्र्पतींच्या हस्ते प्रदान.
२००४: जॉर्जियाच्या पाच क्रॉस ध्वजला पाचशे वर्षांनंतर पुन्हा अधिकृत ध्वजाचे स्थान देण्यात आले.
२००५: शनिच्या उपग्रह टायटनवर हायगेन्स प्रोब हे अंतराळयान उतरले.

जन्म / वाढदिवस

१८८२: रघुनाथ धोंडो कर्वे, संततिनियमन आणि लैंगिक शिक्षण या विषयी काम करणारे कृतिशील विचारवंत. समाजस्वास्थ्यासाठी संततिनियमन आणि लैंगिक शिक्षण यांसाठी बुद्धिवादी विचारप्रवर्तन व प्रत्यक्ष कार्य करणारे विचारवंत, महर्षी धोंडो केशव कर्वे यांचे ज्येष्ठ पुत्र.
१८९२: क्रिकेटमहर्षी दिनकर बळवंत देवधर शतायुषी क्रिकेट खेळाडू.
१८९६: डॉ. चिंतामणराव देशमुख, भारताचे अर्थमंत्री. भारतीय रिझर्व बँकेचे पहिले गव्हर्नर
१९०५: दुर्गा खोटे, मराठी अभिनेत्री.
१९०८: द्वा.भ. कर्णिक, ज्येष्ठ पत्रकार आणि रॉयवादी विचारवंत.
१९१९: सय्यद अख्तर हुसेन रिझवी ऊर्फ कैफी आझमी, गीतकार
१९२३: चित्तरंजन कोल्हटकर, अभिनेते.
१९२६: महाश्वेतादेवी, ज्ञानपीठ व इंदिरा गांधी एकात्मता पुरस्कार विजेत्या बंगाली लेखिका.
१९३१: सईद अहमद शाह ऊर्फ अहमद फराज, ऊर्दू शायर.
१९७७: नारायण कार्तिकेयन, भारतीय फॉर्म्युला कार रेसिंग चालक.

मृत्यू / पुण्यतिथी / स्मृतीदिन

१७४२: एडमंड हॅले, ब्रिटिश अंतरिक्षशास्त्रज्ञ.
१७४२: लुईस कॅरोल, इंग्लिश लेखक व गणितज्ञ.
१७६१: विश्वासराव पेशवे, पानिपतच्या ३र्‍या युद्धात मारले गेलेले नानासाहेब पेशव्यांचे ज्येष्ठ चिरंजीव.
१७६१: पानिपतच्या तिसर्‍या युद्धातील सरसेनापती सदाशिवराव भाऊ
१९३७: जयशंकर प्रसाद, हिंदी साहित्यिक.
१९८४: रे क्रॉक, अमेरिकन झटपट-खाद्यपदार्थ उद्योगपती.
१९९१: चित्रगुप्त श्रीवास्तव ऊर्फ चित्रगुप्त संगीतकार.
२००१: बुर्कहार्ड हाइम, जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ.
२००१: माहितीपट निर्माते फली बिलिमोरिया
२०१४: पं. पुरुषोत्तम वालावलकर, हार्मोनियमवादक.

मराठी दिनदर्शिका / दिनविशेष / जानेवारी
तारखेप्रमाणे #जानेवारी महिन्यातील सर्व #दिनविशेष पहा
१	२	३	४	५	६
७	८	९	१०	११	१२
१३	१४	१५	१६	१७	१८
१९	२०	२१	२२	२३	२४
२५	२६	२७	२८	२९	३०
३१