सावित्रीबाई फुले - (१२ जानेवारी १८३१ - १० मार्च १८९७)या मराठी शिक्षणप्रसारक, समाजसुधारक महिला होत्या. महाराष्ट्रातील स्त्रीशिक्षणाच्या आरंभिक टप्प्यात त्यांचे पती जोतिराव फुले यांच्यासह त्यांनी मोठी कामगिरी बजावली. सावित्रीबाई या मराठीतील पहिल्या कवयित्री आहेत.
आपल्या नायगांव या गावाविषयावरील त्यांची कविता अप्रतिम आहे. सावित्रीबाई फुले यांनी शिक्षणाचा प्रसार केला.काही क्रूर रूढींनाही त्यांनी आळा घातला.पुणे येथील हे शिक्षण कार्य पाहून १८५२मध्ये ईस्ट इंडिया कंपनी सरकारने फुले पतिपत्‍नींचा मेजर कॅन्डी यांच्या हस्ते जाहीर सत्कार केला आणि शाळांना सरकारी अनुदानही देऊ केले. त्यानंतरही सावित्रीबाई फुल्यांनी, भारतातल्या त्या पहिल्या शिक्षिकेने आपले शिक्षण देण्याचे व्रत चालूच ठेवले. त्यांनी ‘गृहिणी’ नावाच्या मासिकात काही लेखही लिहिले आहेत.सावित्रीबाईंच्या सामजिक कार्याबद्दल कृतज्ञता म्हणून १९९५ पासून ३ जानेवारी हा सावित्रीबाईचा जन्मदिन हा ‘बालिकादिन’ म्हणून साजरा केला जातो.
जागतिक दिवस
१० मार्च दिनविशेष रोजी पाळले जाणारे जागतिक दिवस- -
ठळक घटना (घडामोडी)
१० मार्च दिनविशेष रोजी घडलेल्या ठळक ऐतिहासिक घटना आणि घडामोडी- १५२६: सम्राट चार्ल्स पाचवे यांचा पोर्तुगीझच्या राजकन्या इसाबेला यांच्याशी विवाह झाला होता.
- १८४९: अब्राहम लिंकन यांनी (पेटंट क्रमांक ६४६९) पेटंट मॉडेलसाठी अर्ज केला; अमेरिकन राष्ट्रपतींचा हा पहिलाच असा अर्ज होता.
- १८६२: अमेरिकेत सर्वप्रथम कागदी चलनांची अर्थात नोटांची सुरूवात झाली.
- १८७६: पहिला दूरध्वनी संपर्क अलेक्झांडर ग्रॅहॅम बेल यांनी थॉमस वॅटसन यांच्याशी संपर्क साधला होता.
- १९५२: पिंपरी येथे हिंदूस्थान अ‍ॅंटिबायोटिक्स या पेनिसिलिन कारखान्याचे काकासाहेब गाडगीळ यांच्या हस्ते उदघाटन.
- १९६९: अतिशय हुषार व धाडसी वृत्तीच्या महिला गोल्डा मायर यांची इस्त्राईलच्या पंतप्रधानपदावर नियुक्ती झाली.
- २०१७: ‘वॉटर जेट फास्ट अ‍ॅटेक क्राफ्ट (WJFAC)’ प्रकारातील आयएनएस तिलांचांग नावाच्या जहाजाला भारतीय नौदलात दाखल करण्यात आले. कर्नाटकातील कारवार येथील नौदलाच्या मुख्यालयात हा समारंभ झाला. व्हाईस अ‍ॅडमिरल गिरीश लुथरा यांनी तिलांचांगला नौदलाच्या ताफ्यात सामील केले.
जन्म (वाढदिवस, जयंती)
१० मार्च दिनविशेष रोजी जन्मदिवस असलेली प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वे- १६२८: कॉन्स्टन्टाईन हायगेन्स, जुनियर (डच कवी, चित्रकार, व्यंगचित्रकार, मृत्यू: २ नोव्हेंबर १६९७).
- १७७२: फ्रेडरिक व्हॉन स्लेगेल (जर्मन लेखक, मृत्यू:).
- १८१२: विक्टर तेश (बेल्जियन वकील व कायदे मंत्री, मृत्यू:).
- १९२९: मंगेश पाडगांवकर (मराठी कवी, १९८० साली साहित्य अकादमी, २००८ साली महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार, २०१३ साली पद्मभूषण पुरस्कार आणि महाराष्ट्र साहित्य परिषदेचा म.सा.प. सन्मान पुरस्काराने सन्मानित, मृत्यू: ३० डिसेंबर २०१५).
- १९५७: ओसामा बिन लादेन (अल कायदा नामक इस्लामी मूलतत्त्ववादी संघटनेचे संस्थापक, मृत्यू:).
मृत्यू (पुण्यतिथी, स्मृती दिवस, बलिदान दिवस, शहीद दिवस)
१० मार्च दिनविशेष रोजी मृत्यू पावलेली प्रसिद्ध व्यक्तिमत्वे- १८७२: ज्युसेप्पे मॅझिनी (इटालियन राजकारणी, जन्म:).
- १८३२: मुझियो क्लेमेंटी, इटालियन संगीतकार.
- १८६१: टारस शेव्चेन्को, युक्रेनियन कवी.
- १८७२: ज्युसेप्पे मॅझिनी, इटालियन राजकारणी.
- १८९७: सावित्रीबाई फुले (शिक्षणप्रसारक, समाजसुधारक व कवयित्री, जन्म:).
- १९१३: हॅरियेट टबमन (अमेरिकन क्रांतिकारी, जन्म:).
- १९३७: येवगेनी झाम्यातिन (रशियन लेखक, जन्म:).
- १९४०: मिखाइल बुल्गाकोव्ह (रशियन लेखक, जन्म:).
- १९४२: विल्यम हेन्री ब्रॅग (नोबेल पारितोषिक विजेते इंग्लिश भौतिकशास्त्रज्ञ, जन्म:).
- १९५१: किजुरो शिदेहारा (जपानचे पंतप्रधान, कार्यकाळ: दुसरे विश्वयुद्ध १९४५ - १९४६, जन्म: १३ सप्टेंबर १८७२).
- १९६६: फ्रित्स झेर्निके (नोबेल पारितोषिक विजेते डच भौतिकशास्त्रज्ञ, जन्म:).
- १९८४: आय. एस. जोहर (इंदरसेन जोहर) (हिंदी चित्रपट अभिनेते, लेखक, निर्माते व दिग्दर्शक, जन्म:).
- १९८५: कॉन्स्टान्टिन चेरनेन्को (सोवियेत संघाचे राष्ट्राध्यक्ष, जन्म:).
- १९९८: लॉईड ब्रिजेस (अमेरिकन अभिनेते, जन्म:).
- १९९९: कुसुमाग्रज / वि.वा. शिरवाडकर (मराठी भाषेतील अग्रगण्य कवी, लेखक, नाटककार, कथाकार व समीक्षक, जन्म: २७ फेब्रुवारी १९१२).
गॅलरी (१० मार्च दिनविशेष)
संपादक मंडळ
२००२ । मराठीमाती डॉट कॉम । पुणे
संपादक मंडळाद्वारे विविध विभागांतील साहित्याचे संपादन, पुनर्लेखन आणि संदर्भासहित नवीन लेखन केले जाते.
अधिक माहिती पहा । सर्व लेखन पहा
२००२ । मराठीमाती डॉट कॉम । पुणे
संपादक मंडळाद्वारे विविध विभागांतील साहित्याचे संपादन, पुनर्लेखन आणि संदर्भासहित नवीन लेखन केले जाते.
अधिक माहिती पहा । सर्व लेखन पहा
मार्च महिन्यातील दिनविशेष
तारखेप्रमाणे #मार्च महिन्यातील सर्व #दिनविशेष पहानवी नोंद सुचवा । दुरूस्ती कळवा । संदर्भ सूची । अस्वीकरण