मनाचे श्लोक - श्लोक १४९

मनाचे श्लोक - श्लोक १४९ - [Manache Shlok - Shlok 149] जगी पाहतां चर्मलक्षी न लक्षे, जगी पाहता ज्ञानचक्षी निरक्षे.

समर्थ रामदास स्वामी यांनी रचलेल्या मनाचे श्लोक मधील श्लोक १४९, जगी पाहतां चर्मलक्षी न लक्षे, जगी पाहता ज्ञानचक्षी निरक्षे

मनाचे श्लोक - श्लोक १४९

जगी पाहतां चर्मलक्षी न लक्षे ।
जगी पाहता ज्ञानचक्षी निरक्षे ॥
जनीं पाहता पाहणे जात आहे ।
मना संत आनंत शोधुनि पाहे ॥ १४९ ॥
- समर्थ रामदास स्वामी

मनाचे श्लोक - श्लोक १४९ - संस्कृत रुपांतर (मनोबोधः)

जगत्यां न यत् चर्मचक्षुर्निरीक्ष्यं
जगत्यां तु यद् ज्ञानचक्षुर्विलोक्यम् ।
यदालोकने स्याल्लयो लोकनस्य
मनोऽन्वेषणीयं सदानन्दरूपम् ॥ १४९ ॥
- समर्थ रामदास स्वामी

मनाचे श्लोक - श्लोक १४९ - अर्थ

श्रीसमर्थ सांगत आहेत की, ते परब्रह्म आपल्या चर्मचक्षूने अजिबात दिसत नाही.

अस्थीचा देहीं मांसाचा डोळा ।
पाहेन म्हणे ब्रह्माचा गोळा ।
तो ज्ञाता नव्हे आंधळा ।
केवळ मूर्ख ॥

‘न रक्षे’ म्हणजे निरीक्षे. परब्रह्म केवळ ‘ज्ञानचक्षूनेच’ दिसते.

ज्ञानदृष्टिचें देखणें ।
चर्मदृष्टी पाहों नेणें ॥

असा अर्थ कोणी लावतात. संस्कृत रुपांतकारांनी असाच अर्थ केला आहे. जगत्यां तू यज्ज्ञानचक्षुर्विलोक्यम् ॥ परंतु कोणी याच्या उलट अर्थ करतात. ‘न रक्षे’ म्हणजे लक्षित होत नाही, असा अर्थ जे करतात, कारण त्याच्या ठिकाणी दृष्टा, दृश्य आणि दर्शन अशी त्रिपुटी संभवतच नाही.

चर्मचक्षु ज्ञानचक्षु ।
हा तों अवघा च पूर्वपक्षु ।
निर्गुण ठाईचा अलक्षु ।
लक्षवेना ॥

ते पहायला गेले असता ‘पहाणेपणा’ नाहीसा होतो.

मनाचे श्लोक ११ (व्हिडिओ)

[col]

[col]

सर्व विभाग / अभिव्यक्ती / विचारधन / मनाचे श्लोक
विभाग -
मराठी सुविचार · मनाचे श्लोक · तुकाराम गाथा · ज्ञानेश्वरी · दासबोध · पुस्तकातून · तत्वज्ञान · चाणक्यनीति
विषय -
मराठी सुविचार · मनाचे श्लोक

अभिप्राय

तुमची टिप्पणी आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे!
तुमचा अभिप्राय / टिप्पणी ही आम्ही कसे कार्य करतो? त्यातील सुधारणांसाठी आणि आम्ही सातत्याने उच्च-गुणवत्तेची सेवा प्रदान करतोय की नाही हे समजून घेण्यासाठी आमच्यासाठी महत्वाची आहे.