मनाचे श्लोक - श्लोक १७२

0 0 संपादक २१ जुलै, २००८ संपादन

मनाचे श्लोक - श्लोक १७२ - [Manache Shlok - Shlok 172] स्फुरे वीषयी कल्पना ते अविद्या, स्फुरे ब्रह्म रे जाण माया सुविद्या.

समर्थ रामदास स्वामी यांनी रचलेल्या मनाचे श्लोक मधील श्लोक १७२, स्फुरे वीषयी कल्पना ते अविद्या, स्फुरे ब्रह्म रे जाण माया सुविद्या

मनाचे श्लोक - श्लोक १७२

स्फुरे वीषयी कल्पना ते अविद्या ।
स्फुरे ब्रह्म रे जाण माया सुविद्या ॥
मुळीं कल्पना दो रुपें तेचि जाली ।
विवेके तरी स्वस्वरुपी मिळाली ॥ १७२ ॥
- समर्थ रामदास स्वामी

मनाचे श्लोक - श्लोक १७२ - संस्कृत रुपांतर (मनोबोधः)

स्फुटा वैषयी कल्पना सा त्वविद्या
यया ब्रह्म विज्ञायते स सुविद्या ।
बभूव द्विधा साऽऽदिकल्पे हि माया
विवेकाद् भवत्यात्मरूपे विलीना ॥ १७२ ॥
- समर्थ रामदास स्वामी

मनाचे श्लोक - श्लोक १७२ - अर्थ

श्रीसमर्थ सांगत आहेत की, विषयांच्या ठिकाणी स्फुरण पावणारी कल्पना ती अविद्या, तो विकल्प, ती अशुद्ध कल्पना होय.

ब्रह्माचे ठिकाणी स्फुरण पावणारी कल्पना ती सुविद्या, तो संकल्प, ती शुद्ध कल्पना होय.

पण मूळच्या एकाच कल्पनेची ही दोन रूपे आहेत. कल्पना हा मनाचा खेळ आहे. एका रूपात मन विषयांचं चिंतन करतं व दुसऱ्यात मन ब्रह्माचं चिंतन करतं. दोन्ही ठिकाणी द्वैत आहेच. विषयी कल्पना करण्याचा मनाला छंद लागलेला असतो, यासाठी विषयांवरून मन ब्रह्मचिंतनाकडे न्यावे व अखेरीस विचार करता करता ते सस्वरूपी लीन करून सोडावे. तेव्हा मनाचे उन्मन होते.

सत्य ब्रह्माचा संकल्प ।
मिथ्या मायेचा विकल्प ।
ऐसिया द्वैताचा जल्प ।
मनचि करी ॥

जयास द्वैत भासलें ।
ते मन उन्मन जालें ।
द्वैताअद्वैताचें तुटले ।
अनुसंधान ॥

मनाचे श्लोक ११ (व्हिडिओ)

[col]

[col]

सर्व विभाग / अभिव्यक्ती / विचारधन / मनाचे श्लोक
विभाग -
मराठी सुविचार · मनाचे श्लोक · तुकाराम गाथा · ज्ञानेश्वरी · दासबोध · पुस्तकातून · तत्वज्ञान · चाणक्यनीति
विषय -
मराठी सुविचार · मनाचे श्लोक

अभिप्राय

तुमची टिप्पणी आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे!
तुमचा अभिप्राय / टिप्पणी ही आम्ही कसे कार्य करतो? त्यातील सुधारणांसाठी आणि आम्ही सातत्याने उच्च-गुणवत्तेची सेवा प्रदान करतोय की नाही हे समजून घेण्यासाठी आमच्यासाठी महत्वाची आहे.