Loading ...
/* Dont copy */

मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा - मराठी लेख

मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा, मराठी लेख - [Marathi Shalaviruddha Karasthan Olakha, Marathi Article].

मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा - मराठी लेख | Marathi Shalaviruddha Karasthan Olakha - Marathi Article

“मराठी शाळा वाचवा” अशी ओरड गेली काही वर्षे सर्वत्र ऐकू येते आहे...

इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांचा अतिशय दर्जेदार पर्याय पालकांना मिळाल्यामुळे मराठी शाळा ओस पडत आहेत असे जर आपल्याला वाटत असेल तर सावधान! आपण एका कारस्थानाला बळी पडत असल्याचे हे लक्षण आहे. इंग्रजी शाळांमध्ये परभाषा माध्यम, नफेखोरी, आर्थिक लूटमार, अप्रशिक्षित व शोषित शिक्षक, दर्जाहीनता असे असंख्य दोष असताना इंग्रजी शाळा पालकांना आकर्षून कशा काय घेत आहेत? हे सर्व दोष पालकांना दिसत नाहीत का? वरलिया रंगाला भुलून वर्षानुवर्षे लोक मूर्ख बनत आहेत का? तर नाही. मग काय आहे यामागचे कारण? वास्तव हे आहे की इंग्रजी शाळा पालकांना आकर्षून घेत नसून मराठी शाळांपासून पालकांचे अपकर्षण होते आहे. त्यामुळे पालक मुलांना मातृभाषेतून शिकवण्याची इच्छा असूनही नाइलाजाने, अनिच्छेने वरील सर्व दोष असलेल्या इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांत जात आहेत. हे व्हावे यासाठी एक फार मोठे कारस्थान कार्यरत असून मोठे अर्थकारण त्यामागे आहे.

कारस्थान असे आहे की समाजातील तसेच मराठी शाळांमधे आपल्या मुलांना घालणार्‍या सधन व ऐपतदार पालकांना वेगळे करून शिक्षणाच्या बाजारीकरणासाठी इंग्रजी माध्यमाच्या खासगी शाळांकडे वळविण्याकरिता मराठी शाळेत इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांची जाहिरात करायची आणि त्याला मराठी शाळांवर आपणच हल्ले करून दुरवस्था केल्याने घटलेल्या पटसंख्येच्या समस्येवर उपाययोजना असे गोंडस नाव द्यायचे. ‘सेमीइंग्रजी’ या नावाने ही ‘उपाय योजना’ आणली गेली. सेमीइंग्रजीचा अंतस्थ उद्देश पालकांच्या मनात मराठीबद्दल न्यूनगंड, भयगंड निर्माण करून मराठी ही शिक्षणाचे माध्यम म्हणून अयोग्य आहे असे त्यांच्या मनावर ठसवून त्यांना मराठी शाळेत प्रवेश घेण्यापासून दूर पिटाळणे हा आहे.

[next] सेमीइंग्रजी हा प्रकार पूर्णपणे अशैक्षणिक असून यात विज्ञान व गणित या विषयांचे शिक्षण बालकाला एक परभाषा आत्मसात करण्याच्या अटीवर दिले जाते. पालकांच्या व विद्यार्थ्यांच्या मनावर असे बिंबवले जाते की आता सर्व जग इंग्रजी झाले असून आपापल्या मातृभाषेतून कोणीही शिकत नाही. मातृभाषेतून शिकायला सांगणारे जगातील सर्व शिक्षणतज्ज्ञ व्यवहारज्ञान नसलेले आहेत. मराठी आपली मातृभाषा असली आणि मराठीतून समजायला कितीही सोपे असले तरी ती आता जुनाट, मागास असल्याने शिकण्याचे माध्यम म्हणून उपयोगाची नाही. आपली मातृभाषा मराठी असल्याने आपण दुय्यम शैक्षणिक जातीचे आहोत. इंग्रजी माध्यमातून शिकल्याने आपण नीच शैक्षणिक जातीतून उच्च शैक्षणिक जातीचे बनतो. तुम्हाला थोडेसे का होईना उच्च शैक्षणिक जातीचे बनवण्यासाठी महत्त्वाचे विषय इंग्रजी माध्यमातून शिकवत आहोत. अशी खोटी व शैक्षणिक जातीयवादी शिकवण बालक व पालकांना सेमीइंग्रजी देते.

सेमीइंग्रजीचा आणखी शिक्षणविरोधी पैलू म्हणजे हे असामान्य किंवा प्रतिभावंत विद्यार्थ्याला सामान्य बनवते. सर्व जग जेंव्हा विकासाची वाट चुकलेल्या रोमन अंकांच्या सहाय्याने गणित मांडण्याची केविलवाणी धडपड वर्षानुवर्षे करीत होते तेंव्हा आपल्या देशाने आर्यभट्ट तसेच भास्कराचार्य यांसारखे असामान्य गणिती निर्माण केले. त्यांनी जगाला शून्य ते नऊ हे क्रांतिकारी अंक दिले; आणि जगाची रोमन अंकांच्या अंधारात चाचपडण्यापासून सुटका केली. भारतीय गणिती हे क्रांतिकारी शोध जगाला देऊ शकले ते यामुळेच की त्यांच्या शिक्षणात कोणताही भाषिक अडथळा आला नव्हता. कोणत्याही परभाषेत पारंगत होण्याच्या अटीवर त्यांना गणिताचा, विज्ञानाचा अभ्यास करावा लागला नव्हता. त्यावेळी जर सेमीइंग्रजीसारखी धोंड त्यांच्या शिक्षणात आली असती तर नक्कीच हे बुद्धीमान भारतीय गणिती घडलेच नसते. ह्या सेमीइंग्रजीने गेल्या वीस एक वर्षांत अशा कितीतरी गणिती, वैज्ञानिक मराठी प्रतिभांची भ्रुणहत्या केली आहे व आजही करीत आहे.

[next] अशा ह्या सेमीइंग्रजीचा द्वैभाषिक (बायलिंग्वल) शिक्षणपद्धती म्हणून गौरव करून लोकांना मूर्ख बनवले जाते आहे. द्वैभाषिक शिक्षणपद्धती ही अत्यंत शास्त्रीय पद्धती असून अनेक प्रगत देशांमधे तिचा वापर प्रभावीपणे केला जातो. तिच्यात व सेमीइंग्रजीत काडीचेही साम्य नाही. दोन्हींच्या उद्दिष्टांमध्ये जमीन अस्मानाचा फरक आहे. द्वैभाषिक शिक्षण पद्धतीमध्ये दोन वेगवेगळ्या मातृभाषा असलेल्या बालकांना एकाच वर्गात दोन्हीही भाषामाध्यमातून शिकवले जाते. बालकावर परभाषा लादली जाऊ नये यासाठी हे असते. त्याच्या मातृभाषेतून प्रत्येक विषय शिकण्याची व व्यक्त करण्याची संधी त्याला मिळते. एवढेच नव्हे तर दोनपैकी कोणत्याही भाषेतून किंवा दोन्ही भाषा मिश्र स्वरूपात वापरूनही परीक्षेत उत्तरे लिहिण्याची मुभा असते. कारण विषयाचे आकलन हे उद्दिष्ट्य असते, साध्य असते; आणि भाषा हे साधन असते. सेमीइंग्रजीत मात्र याच्या अगदी उलट आहे. उद्दिष्टे छुपी व दाखवण्याची वेगवेगळी आहेत. दाखवण्याची जरी खरी मानली तरी विज्ञान व गणित या विषयांचे आकलन ही दुय्यम बाब मानून इंग्रजी भाषा शिकण्याचे साधन म्हणून वापरले जाते. साध्याला साधन व साधनाला साध्य बनवणे हा प्रकार शिक्षणशास्त्राच्या दृष्टीने सर्वात वाईट व हानीकारक असून विषयाच्या अभ्यासक्रमातील समावेशाच्या मूळ उद्दिष्टावरच पूर्णपणे बोळा फिरवणारा आहे. सेमीइंग्रजीचे हे अतिशय लज्जास्पद वैशिष्ट्य आहे. बालकाला (तेही इयत्ता १ ली पासूनच्या) त्याच्या परीक्षेत मातृभाषेतून उत्तरे लिहिण्यास सेमीइंग्रजी बंदी घालते. आणि हे म्हणे बायलिंग्वल एज्युकेशन! सेमी इंग्रजीला बायलिंग्वल एज्युकेशन म्हणणे म्हणजे विषाला औषध म्हणण्यासारखे आहे. आणि कहर म्हणजे हे विष मुलांना जनतेच्या पैशाने पाजले जाते आहे. मराठी शाळेतील बालकांना मातृभाषेतून उत्तरे लिहिण्यास बंदी घालण्यासाठी शिक्षकांना शासन पगार देते आहे. या सर्वांच्या परिणामी परीक्षेसाठी बालके विज्ञान व गणित न समजताच फक्त स्पेलिंग व प्रश्नोत्तरे पाठ करतात. शिक्षकांनाही ह्या मूर्खत्त्वपूर्ण पद्धतीनेच शिकवणे सक्तीचे असल्याने ते आज्ञाधारकपणे हे हास्यास्पद काम करीत असले तरी अनेक प्रामाणिक शिक्षक याबद्दल तीव्र नापसंती दबक्या आवाजात व्यक्त करतात.

वास्तव हे आहे की महाराष्ट्रात मराठी भाषा ही अत्यंत दृढमूल झालेली आहे. दीडशे वर्षांची इंग्रजी राजवट, त्यानंतर गेल्या सत्तर वर्षांच्या स्वातंत्र्योत्तर भाषिक गुलामगिरीच्या काळात मराठीवर केले गेलेले चौफेर हल्ले, गेल्या वीस-पंचवीस वर्षांत तर मराठीतून शिक्षण घेणे मागास, गावंढळपणाचे आहे असे चित्र निर्माण केले गेले. मराठी शाळा बंद पडाव्यात यासाठी सर्व सत्ता व शक्ती एकवटून जंग जंग पछाडले. परंतु तरीही आज राज्यातील ७०% विद्यार्थी मराठी शाळांमधून शिक्षण घेत आहेत. अशा या बलाढ्य मराठी भाषेचा महाराष्ट्रात निःपात करणे शिक्षणाच्या बाजारीकरणासाठी आवश्यक असले तरी त्यासाठी मराठी शाळांच्या शैक्षणिक दर्जाशी स्पर्धा करणे इंग्रजी शाळांना शक्यच नाही. फक्त कट कारस्थानानेच हे शक्य आहे. म्हणून मराठीला बदनाम करणे, मराठीतून शिकण्याबाबत लोकांच्या मनात न्यूनगंड, भयगंड निर्माण करणे हे आवश्यक होते. त्यासाठी बाजारू इंग्रजी शाळांची जाहिरात केवळ बाहेरून न करता मराठी शाळांमधे घुसून करणे आवश्यक होते. परंतु राजरोसपणे अशी जाहिरात करता येत नसल्याने सेमीइंग्रजी या पटसंख्यावाढीच्या कथित उपायाचे पांघरुण घालून मराठी शाळांमधे ती घुसवली गेली.

[next] शिक्षणाच्या बाजारीकरणासाठी इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांना ज्या वेगाने शासन मान्यता देत सुटले आहे त्या वेगाने त्यांना विद्यार्थी उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे. मराठी शाळा बंद पाडल्याशिवाय ते शक्य नाही. मराठी शाळांची पटसंख्या वाढवण्याचे उपाय करूनही पटसंख्या कमी होते आहे असे दाखवणे आवश्यक होते. उपाय कोणता केला? तर सेमीइंग्रजीचा! खरोखरच उपाय केला असता तर पटसंख्या वाढण्याची भीती होती. म्हणून सेमीइंग्रजीसारखा पाताळयंत्री उपाय योजून मराठी आता बुडणार! मराठीतून शिकलेल्यांना भाविष्य नाही, महाविद्यालयीन शिक्षण अवघड जाणार, नोकर्‍याही मिळणार नाहीत. याचा पुरावा म्हणून मराठी शाळांचे जाणीवपूर्वक अनाकर्षक केलेले रंगरूप दाखवून, बघा! म्हणूनच मराठी शाळांमधील विद्यार्थ्यांनासुद्धा आता यातून वाचवण्यासाठी इंग्रजीतून शिकवायला सुरुवात केली आहे. असे पालकांच्या मनावर बिंबवले गेले. परिणामी इच्छा असूनही लोकांना मराठी शाळेत मूल घालण्याची धास्ती वाटू लागली. मराठी शाळांची पटसंख्या वाढवण्याचा उपाय करण्याच्या पांघरुणाखाली लपवलेले मराठीला कमी लेखण्याचे, मराठीबाबत पालकांना भयभीत करण्याचे कारस्थान लोकांच्या अज्ञानामुळे तसेच शिक्षकांच्या भिडस्तपणामुळे काही प्रमाणात यशस्वी झाले. त्यामुळे मराठी शाळांची पटसंख्या आणखी घटू लागली.

पटसंख्या टिकवण्यासाठी पालकांच्या मनातील खोटा भयगंड दूर करून सत्य लोकांसमोर मांडणे हा खरा उपाय होता. परंतु तो भयगंड मोठ्या प्रयत्नांती निर्माण केलेला असल्याने तो वृद्धिंगत करणारा पटसंख्येवरील ’उपाय’ केला गेला. आपल्या हुजर्‍यांना त्यासाठी शिक्षणतज्ञ म्हणून दाखवले गेले. मराठी शाळांना सेमीइंग्रजी सुरू करण्याची परवानगी! हा तो उपाय. यात वरकरणी त्यासाठी काही नियम असल्याचे दाखवले गेले. ते सर्व नियम धाब्यावर बसवून सेमीइंग्रजी राबवली जाते आहे. मुळात पटसंख्येच्या समस्येवर सेमीइंग्रजी हा जर खरेच उपाय असता तर ती समस्या वाढते कशी काय आहे? तर सेमीइंग्रजी ही उपाययोजना नसून मराठी शाळा संपवण्याचे एक कारस्थान आहे. सेमीइंग्रजी ही त्याबाबतचे सर्व कथित नियम पाळून जरी राबवली तरीही तिच्यामुळे मराठी शाळांची पटसंख्या वाढणे हे कदापि शक्य नाही. कारण त्यामुळे पालकांच्या मनातील मराठीबाबत खोटे न्यूनगंड, भयगंड व अज्ञान दूर न होता ते वृद्धिंगत होत आहेत. परिणामी मराठी भाषिक उच्चशिक्षित वर्ग, अभिजन वर्ग मराठी शाळेपासून दूर गेला आहे; तर इंग्रजी शाळेत मूल घालणे कधीही न परवडणार्‍या पालकांमधे सेमीइंग्रजी तुकडीत मुलाला घालून आपणही अर्ध का होईना उच्च शैक्षणिक जातीचे झाल्याचे भाबडे समाधान मिळवण्याची स्पर्धा मराठी शाळेतील पालकांमधे लागली आहे. या वर्गाकडे बोट दाखवून पटसंख्या वाढल्याचे खोटे दावे केले जात आहेत. वास्तविक सेमीइंग्रजी तुकडीत आपल्या मुलांना घेण्यासाठी पालकांकडून चालणारे आकांडतांडव हा पटसंख्या वाढल्याचा किंवा सेमी इंग्रजीच्या उपयुक्ततेचा पुरावा नसून पालकांच्या मनात मराठीबाबत अज्ञान, न्यूनगंड व भयगंड वाढून ते ह्या कारस्थानाची शिकार झाल्याचा पुरावा आहे.

[next] म्हणे “महाविद्यालयीन शिक्षण सोपे जावे यासाठी शाळाप्रवेशापासूनच काही विषय इंग्रजीतून शिकवतोय.” असे जर आहे तर हे सेमीइंग्रजी महाविद्यालयात सुरू करण्याची बुद्धी का नाही झाली ह्या ‘शिक्षणतज्ज्ञांना’? देश स्वतंत्र आहे की पारतंत्र्यात? अजूनही आपल्या भाषेत महाविद्यालयीन शिक्षण नको द्यायला लोकांना? पण मग मराठीबाबत न्यूनगंड, भयगंड कसा पसरणार? आणि शालेय शिक्षणाचे बाजारीकरण कसे होणार? मराठी शाळेत इंग्रजी भाषा हा एक विषय म्हणून अधिक व्यवहार्यतेने व परिणामकारकपणे शिकवणे पुरेसे होते. पण त्याऐवजी बालकाने शाळेत पाऊल टाकताच त्याला परभाषेच्या माध्यमातून आणि तेही गणित व विज्ञान हे विषय शिकवून त्या विषयांच्या उद्दिष्टांची मोडतोड केली जाते, आणि हे सर्व त्याला इंग्रजी भाषा चांगली यावी यासाठी! असे सांगून मराठी शाळा बंद करण्याचे कारस्थान रचले जाते, अज्ञानी पालक भाबडेपणे या कारस्थानाचे गोडवे गातात आणि शिक्षक आपली नोकरी टिकून आजचे मरण उद्यावर ढकलण्यात धन्यता मानतात हे भयंकर दुर्दैवी आहे. पारतंत्र्याच्या काळात इंग्रजांकडूनही इतके भयानक शैक्षणिक अत्याचार या देशात बालकांवर झाले नव्हते.

मराठी शाळांना पर्यायाने विद्यार्थ्यांना सेमीइंग्रजीसारख्या अन्याय्य व शैक्षणिक नुकसान करणार्‍या प्रकारापासून वाचवायचे असेल तर शिक्षकांची यात प्रमुख भूमिका असणार आहे. मराठी शाळांमधील शिक्षक हे उच्चशिक्षित व प्रशिक्षित असतात. शिक्षणशास्त्राचा, बालमानसशास्त्राचा त्यांनी अभ्यास केलेला असतो. तेच फक्त बालकांच्या बाजूने त्यांच्या शैक्षणिक हिताचा विचार करू शकणारे असतात. शिक्षक म्हणजे कळसूत्री बाहुल्या नाहीत. विद्यार्थ्यांनाच नव्हे तर सगळ्या समाजालाच योग्यायोग्य, सत्यासत्य सांगणं हे त्यांचं कर्तव्य असते. ते पार पाडण्यासाठी त्यांना जनता पगार देते. कुणाच्या तालावर नाचण्यासाठी नाही. ज्या मराठी भाषेच्या निकषावर महाराष्ट्र निर्माण झाला त्या मराठीविरुद्ध पालकांच्या मनात रुजवलेले खोटे न्यूनगंड, भयगंड दूर करण्याचे आव्हान शिक्षकांनी पेलायचं आहे. ते जर स्वतःच या जाळ्यात फसणार असतील, ज्या शिक्षणशास्त्र, बालमानसशास्त्र यांचे प्रशिक्षणादरम्यान अध्ययन केलं त्याच्याशी प्रतारणा करून आपल्या मनात उद्भवणारे प्रश्न विचारण्यास भीड बाळगणार असतील तर असल्या कारस्थानांना पालक बळी पडतच राहाणार. पालकांची आर्थिक लूट करण्यासाठी शिक्षणाचा दर्जा घटवून मराठी शाळांचा बळी दिला जातो आहे. याला शैक्षणिक विकास म्हटले जाते आहे. हे कारस्थान शिक्षक व पालक यांनी लवकरात लवकर ओळखण्याची गरज आहे. महाराष्ट्रातील शिक्षणाचा दर्जा उंचावण्याची जबाबदारी पूर्णपणे राज्यातील मराठी शाळांवरच आहे. कारण राज्यातील इंग्रजी माध्यमाच्या शाळांचा संबंध फक्त नफेखोरीशी असून शिक्षणाच्या दर्जाशी अजिबात नाही. त्यामुळे मराठी शाळांच्या विकासाचे, सक्षमीकरणाचे कोणतेही कार्य करायचे असेल तर त्याची पहिली पायरी म्हणजे सेमीइंग्रजी ह्या पालकांना भुलवणार्‍या व मूर्ख बनवणार्‍या गोंडस नावाच्या कारस्थानाचा बुरखा फाडून त्याचे मराठी शाळांतून समूळ उच्चाटन करणे! शिक्षकांनो, पालकांनो, शिक्षणप्रेमी अणि मराठीप्रेमींनो, ११ कोटींच्या महाराष्ट्राची ज्ञानभाषा होऊ पाहणारी मायमराठी शिक्षणाच्या बाजारीकरणाच्या आड आल्याने पाठीत खंजीर खुपसून तिला नष्ट करण्याच्या कारस्थानांनी वेढली आहे. तिची मूक आर्त हाक ऐका!
उन्मेष इनामदार | Unmesh Inamdar
सभासद, मराठीमाती डॉट कॉम
मराठी लेख, मराठी कविता या आणि अशा विविध विभागांत लेखन.

अभिप्राय

अभिप्राय: 2
  1. KHUP CHAN LEKH AHE.AAJ KHAROKHARACH MARATHI BHASHELA KAMI LEHAETO AAHE,KA TAR MULANCHE BHAVISHYA ENGLISH MADHE AAHE ASA APAN SAGLECH MANTO KIVYA TE APALYA MANAVAR BIMBAVLEALE GELE AHE.MHANUNACH APAN ENGREJI CHA ATTAHAS KARTO AHE..PAHILI CHYA MULANE JAR YE RE YE PAVSA..MHANLA TAR KAHI WATAT NAHI, PAN JAR TYANE JOHNY JOHNY.. MHANLA TAR KHU KAUTUK WATTA..APAN HI NAKKICH CHUKTO AAHE ENGRAJI SHIKSHANALA MAHATTVA DEUN .HE NAKKI KUTHETARI BADALALA PAHIJE..EK MAHARASTRA CHA MANUS MHANUN APANACH KAHI TARI KELA PAHIJE JENEKARUN MARATHI BHASHA TIKLI PAHIJE

    उत्तर द्याहटवा
तुमची टिप्पणी आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे!
तुमचा अभिप्राय / टिप्पणी ही आम्ही कसे कार्य करतो? त्यातील सुधारणांसाठी आणि आम्ही सातत्याने उच्च-गुणवत्तेची सेवा प्रदान करतोय की नाही हे समजून घेण्यासाठी आमच्यासाठी महत्वाची आहे.

नाव

अ रा कुलकर्णी,1,अ ल खाडे,2,अ ज्ञा पुराणिक,1,अंकित भास्कर,1,अंजली भाबट-जाधव,1,अंधश्रद्धेच्या कविता,5,अकोला,1,अजय दिवटे,1,अजित पाटणकर,18,अनंत दळवी,1,अनंत फंदी,1,अनंत भावे,1,अनिकेत येमेकर,2,अनिकेत शिंदे,1,अनिल गोसावी,2,अनिल भारती,1,अनिल वल्टे,2,अनुभव कथन,19,अनुरथ गोरे,1,अनुराधा पाटील,1,अनुराधा फाटक,39,अनुवादित कविता,1,अपर्णा तांबे,7,अब्राहम लिंकन,2,अभंग,6,अभिजित गायकवाड,1,अभिजीत टिळक,2,अभिव्यक्ती,1345,अभिषेक कातकडे,4,अमन मुंजेकर,7,अमरश्री वाघ,2,अमरावती,1,अमित पडळकर,4,अमित पवार,1,अमित पापळ,36,अमित बाविस्कर,3,अमित सुतार,1,अमुक-धमुक,1,अमृत जोशी,1,अमृता शेठ,1,अमोल कोल्हे,1,अमोल तांबे,1,अमोल देशमुख,1,अमोल बारई,3,अमोल वाघमारे,1,अमोल सराफ,2,अरविंद जामखेडकर,1,अरविंद थगनारे,5,अरुण कोलटकर,1,अर्चना कुळकर्णी,1,अर्चना डुबल,2,अर्जुन फड,3,अर्थनीति,3,अल्केश जाधव,1,अविनाश धर्माधिकारी,2,अशोक थोरात,1,अशोक रानडे,1,अश्विनी तातेकर-देशपांडे,1,अश्विनी तासगांवकर,2,अस्मिता मेश्राम-काणेकर,7,अहमदनगर,1,अक्षय वाटवे,1,अक्षरमंच,1086,आईच्या कविता,29,आईस्क्रीम,3,आकाश पवार,2,आकाश भुरसे,8,आज,8,आजीच्या कविता,1,आठवणींच्या कविता,18,आतले-बाहेरचे,3,आतिश कविता लक्ष्मण,1,आत्मविश्वासाच्या कविता,14,आदित्य कदम,1,आदेश ताजणे,8,आनं कविता,1,आनंद दांदळे,8,आनंद प्रभु,1,आनंदाच्या कविता,25,आमट्या सार कढी,18,आर समीर,1,आरती गांगण,2,आरती शिंदे,4,आरत्या,82,आरोग्य,21,आशा गवाणकर,1,आशिष खरात-पाटील,1,आशिष चोले,1,इंदिरा गांधी,1,इंदिरा संत,6,इंद्रजित नाझरे,26,इंद्रजीत भालेराव,1,इतिहास,220,इसापनीती कथा,48,उत्तम कोळगावकर,2,उदय दुदवडकर,1,उन्मेष इनामदार,1,उपवासाचे पदार्थ,15,उमेश कानतोडे,1,उमेश कुंभार,14,उमेश चौधरी,1,उस्मानाबाद,1,ऋग्वेदा विश्वासराव,5,ऋचा पिंपळसकर,10,ऋचा मुळे,18,ऋषिकेश शिरनाथ,2,ऋषीकेश कालोकार,2,ए श्री मोरवंचीकर,1,एच एन फडणीस,1,एप्रिल,30,एम व्ही नामजोशी,1,एहतेशाम देशमुख,2,ऐतिहासिक स्थळे,1,ऑक्टोबर,31,ऑगस्ट,31,ऑडिओ कविता,15,ऑडिओ बुक,1,ओंकार चिटणीस,1,ओम ढाके,8,ओमकार खापे,1,ओशो,1,औरंगाबाद,1,कपिल घोलप,12,करण विधाते,1,करमणूक,71,कर्क मुलांची नावे,1,कल्याण इनामदार,1,कविता शिंगोटे,1,कवितासंग्रह,279,कवी अनिल,1,कवी ग्रेस,4,कवी बी,1,काजल पवार,1,कार्यक्रम,12,कार्ल खंडाळावाला,1,कालिंदी कवी,2,काशिराम खरडे,1,कि का चौधरी,1,किरण कामंत,1,किल्ले,97,किल्ल्यांचे फोटो,5,किशोर चलाख,6,किशोर पवार,1,कुठेतरी-काहीतरी,3,कुणाल खाडे,3,कुणाल लोंढे,1,कुसुमाग्रज,10,कृष्णकेशव,1,कृष्णाच्या आरत्या,5,के के दाते,1,के तुषार,8,के नारखेडे,2,केदार कुबडे,40,केदार नामदास,1,केदार मेहेंदळे,1,केशव मेश्राम,1,केशवकुमार,2,केशवसुत,5,कोल्हापूर,1,कोशिंबीर सलाड रायते,14,कौशल इनामदार,1,खंडोबाची स्थाने,2,खंडोबाच्या आरत्या,2,खरगपूर,1,ग दि माडगूळकर,6,ग ल ठोकळ,3,ग ह पाटील,4,गंगाधर गाडगीळ,1,गडचिरोली,1,गणपतीच्या आरत्या,5,गणपतीच्या गोष्टी,24,गणेश कुडे,2,गणेश तरतरे,19,गणेश निदानकर,1,गणेश पाटील,1,गणेश भुसारी,1,गण्याचे विनोद,1,गाडगे बाबा,1,गायत्री सोनजे,5,गावाकडच्या कविता,13,गुरुदत्त पोतदार,2,गुरूच्या आरत्या,2,गुलझार काझी,1,गो कृ कान्हेरे,1,गो गं लिमये,1,गोकुळ कुंभार,13,गोड पदार्थ,56,गोपीनाथ,2,गोविंद,1,गोविंदाग्रज,1,गौतम जगताप,1,गौरांग पुणतांबेकर,1,घरचा वैद्य,2,घाट,1,चंद्रकांत जगावकर,1,चंद्रपूर,1,चटण्या,3,चातुर्य कथा,6,चित्रपट समीक्षा,1,चैतन्य म्हस्के,1,चैत्राली इंगळे,2,जयश्री चुरी,1,जयश्री मोहिते,1,जवाहरलाल नेहरू,1,जळगाव,1,जाई नाईक,1,जानेवारी,31,जालना,1,जितेश दळवी,1,जिल्हे,31,जीवनशैली,431,जुलै,31,जून,30,ज्योती किरतकुडवे,1,ज्योती मालुसरे,1,टीझर्स,1,ट्रेलर्स,3,ठाणे,2,डिसेंबर,31,डॉ मानसी राजाध्यक्ष,1,डॉ. दिलीप धैसास,1,तनवीर सिद्दिकी,1,तन्मय धसकट,1,तरुणाईच्या कविता,7,तिच्या कविता,63,तुकाराम गाथा,4,तुकाराम धांडे,1,तुतेश रिंगे,1,तेजस्विनी देसाई,1,दत्ता हलसगीकर,2,दत्ताच्या आरत्या,5,दत्तात्रय भोसले,1,दत्तो तुळजापूरकर,1,दया पवार,1,दर्शन जोशी,2,दर्शन शेळके,1,दशरथ मांझी,1,दादासाहेब गवते,1,दामोदर कारे,1,दिनदर्शिका,366,दिनविशेष,366,दिनेश बोकडे,1,दिनेश लव्हाळे,1,दिनेश हंचाटे,1,दिपक शिंदे,2,दिपाली गणोरे,1,दिवाळी फराळ,26,दीपा दामले,1,दीप्तीदेवेंद्र,1,दुःखाच्या कविता,75,दुर्गेश साठवणे,1,देवीच्या आरत्या,3,देशभक्तीपर कविता,2,धनराज बाविस्कर,68,धनश्री घाणेकर,1,धार्मिक स्थळे,1,धुळे,1,धोंडोपंत मानवतकर,12,नमिता प्रशांत,1,नलिनी तळपदे,1,ना के बेहेरे,1,ना घ देशपांडे,4,ना धों महानोर,3,ना वा टिळक,1,नांदेड,1,नागपूर,1,नारायण शुक्ल,1,नारायण सुर्वे,2,नाशिक,1,नासीर संदे,1,निखिल पवार,3,नितीन चंद्रकांत देसाई,1,निमित्त,4,निराकाराच्या कविता,11,निवडक,7,निसर्ग कविता,33,निळू फुले,1,नृसिंहाच्या आरत्या,1,नोव्हेंबर,30,न्याहारी,50,पथ्यकर पदार्थ,2,पद्मा गोळे,4,परभणी,1,पराग काळुखे,1,पर्यटन स्थळे,1,पल्लवी माने,1,पवन कुसुंदल,2,पांडुरंग वाघमोडे,3,पाककला,322,पाककृती व्हिडिओ,15,पालकत्व,7,पावसाच्या कविता,36,पी के देवी,1,पु ल देशपांडे,9,पु शि रेगे,1,पुंडलिक आंबटकर,3,पुडिंग,10,पुणे,13,पुरुषोत्तम जोशी,1,पुरुषोत्तम पाटील,1,पुर्वा देसाई,2,पूजा काशिद,1,पूजा चव्हाण,1,पूनम राखेचा,1,पोस्टर्स,5,पोळी भाकरी,27,पौष्टिक पदार्थ,20,प्र श्री जाधव,12,प्रकाश पाटील,1,प्रजोत कुलकर्णी,1,प्रतिक बळी,1,प्रतिभा जोजारे,1,प्रतिमा इंगोले,1,प्रतिक्षा जोशी,1,प्रदिप कासुर्डे,1,प्रफुल्ल चिकेरूर,10,प्रभाकर महाजन,1,प्रभाकर लोंढे,3,प्रवास वर्णन,1,प्रवासाच्या कविता,11,प्रविण पावडे,15,प्रवीण दवणे,1,प्रवीण राणे,1,प्रसन्न घैसास,2,प्रज्ञा वझे,2,प्रज्ञा वझे-घारपुरे,10,प्राजक्ता गव्हाणे,1,प्रितफुल प्रित,1,प्रिती चव्हाण,27,प्रिया जोशी,1,प्रियांका न्यायाधीश,3,प्रेम कविता,97,प्रेरणादायी कविता,17,फ मुं शिंदे,3,फादर स्टीफन्स,1,फेब्रुवारी,29,फोटो गॅलरी,10,फ्रॉय निस्सेन,1,बहिणाबाई चौधरी,6,बा भ बोरकर,8,बा सी मर्ढेकर,6,बातम्या,11,बाबा आमटे,1,बाबाच्या कविता,8,बाबासाहेब आंबेड,1,बायकोच्या कविता,5,बालकविता,14,बालकवी,8,बाळाची मराठी नावे,1,बाळासाहेब गवाणी-पाटील,21,बिपीनचंद्र नेवे,1,बी अरुणाचलाम्‌,1,बी रघुनाथ,1,बीड,1,बुलढाणा,1,बेकिंग,9,बेहराम कॉन्ट्रॅक्टर,1,भंडारा,1,भक्ती कविता,18,भक्ती रावनंग,1,भरत माळी,2,भा दा पाळंदे,1,भा रा तांबे,7,भा वें शेट्टी,1,भाज्या,29,भाताचे प्रकार,16,भानुदास,1,भानुदास धोत्रे,1,भुषण राऊत,1,भूगोल,1,भूमी जोशी,1,म म देशपांडे,1,मं वि राजाध्यक्ष,1,मंगला गोखले,1,मंगळागौरीच्या आरत्या,2,मंगेश कळसे,9,मंगेश पाडगांवकर,5,मंजुषा कुलकर्णी,2,मंदिरांचे फोटो,3,मंदिरे,4,मधल्या वेळेचे पदार्थ,41,मधुकर आरकडे,1,मधुकर जोशी,1,मधुसूदन कालेलकर,2,मनमोहन नातू,3,मनाचे श्लोक,205,मनिषा दिवेकर,3,मनिषा फलके,1,मराठी,1,मराठी उखाणे,2,मराठी कथा,107,मराठी कविता,1129,मराठी कवी,3,मराठी कोट्स,4,मराठी गझल,27,मराठी गाणी,2,मराठी गोष्टी,67,मराठी चारोळी,42,मराठी चित्रपट,18,मराठी टिव्ही,52,मराठी नाटक,1,मराठी पुस्तके,5,मराठी प्रेम कथा,23,मराठी भयकथा,44,मराठी मालिका,19,मराठी रहस्य कथा,2,मराठी लेख,47,मराठी विनोद,1,मराठी साहित्य,286,मराठी साहित्यिक,2,मराठी सुविचार,2,मराठीप्रेमी पालक महासंमेलन,5,मराठीमाती,147,मसाले,12,महात्मा गांधी,8,महात्मा फुले,1,महाराष्ट्र,304,महाराष्ट्र फोटो,10,महाराष्ट्राचा इतिहास,32,महाराष्ट्रीय पदार्थ,22,महालक्ष्मीच्या आरत्या,2,महेंद्र म्हस्के,1,महेश जाधव,3,महेश बिऱ्हाडे,9,मांसाहारी पदार्थ,17,माझं मत,4,माझा बालमित्र,90,मातीतले कोहिनूर,19,माधव ज्यूलियन,6,माधव मनोहर,1,माधवानुज,3,मानसी सुरज,1,मारुतीच्या आरत्या,2,मार्च,31,मीना तालीम,1,मुंबई,12,मुंबई उपनगर,1,मुकुंद भालेराव,1,मुकुंद शिंत्रे,35,मुक्ता चैतन्य,1,मुलांची नावे,1,मुलाखती,1,मे,31,मैत्रीच्या कविता,7,मोहिनी उत्तर्डे,2,यवतमाळ,1,यशपाल कांबळे,4,यशवंत दंडगव्हाळ,24,यादव सिंगनजुडे,2,योगा,1,योगेश कर्डिले,6,योगेश सोनवणे,2,रंगपंचमी,1,रंजना बाजी,1,रजनी जोगळेकर,5,रत्नागिरी,1,रविंद्र गाडबैल,1,रविकिरण पराडकर,1,रवींद्र भट,1,रा अ काळेले,1,रा देव,1,रागिनी पवार,1,राजकीय कविता,12,राजकुमार शिंगे,1,राजेंद्र भोईर,1,राजेश पोफारे,1,राजेश्वर टोणे,3,राम मोरे,1,रामकृष्ण जोशी,2,रामचंद्राच्या आरत्या,5,रायगड,1,राहुल अहिरे,3,रुपेश सावंत,1,रेश्मा जोशी,2,रेश्मा विशे,1,रोहित काळे,7,रोहित साठे,14,लघुपट,3,लता मंगेशकर,2,लहुजी साळवे,1,लक्ष्मण अहिरे,2,लक्ष्मीकांत तांबोळी,2,लातूर,1,लिलेश्वर खैरनार,2,लीना पांढरे,1,लीलावती भागवत,1,लोकमान्य टिळक,3,लोणची,9,वंदना विटणकर,2,वर्धा,1,वसंत बापट,12,वसंत साठे,1,वसंत सावंत,1,वा गो मायदेव,1,वा ना आंधळे,1,वा भा पाठक,2,वा रा कांत,3,वात्रटिका,2,वामन निंबाळकर,1,वासुदेव कामथ,1,वाळवणाचे पदार्थ,6,वि दा सावरकर,3,वि भि कोलते,1,वि म कुलकर्णी,5,वि स खांडेकर,1,विंदा करंदीकर,8,विक्रम खराडे,1,विचारधन,215,विजय पाटील,1,विजया जहागीरदार,1,विजया वाड,2,विजया संगवई,1,विठ्ठल वाघ,3,विठ्ठलाच्या आरत्या,5,विद्या कुडवे,4,विद्या जगताप,2,विद्याधर करंदीकर,1,विनायक मुळम,1,विरह कविता,58,विराज काटदरे,1,विलास डोईफोडे,4,विवेक जोशी,3,विशाल शिंदे,1,विशेष,12,विष्णूच्या आरत्या,4,विज्ञान तंत्रज्ञान,2,वृषाली काकडे,2,वृषाली सुनगार-करपे,1,वेदांत कोकड,1,वैभव गव्हाळे,1,वैभव सकुंडे,1,वैशाली झोपे,1,वैशाली नलावडे,1,व्यंगचित्रे,54,व्रत-वैकल्ये,1,व्हिडिओ,13,शंकर रामाणी,1,शंकर विटणकर,1,शंकर वैद्य,1,शंकराच्या आरत्या,4,शरणकुमार लिंबाळे,1,शशांक रांगणेकर,1,शशिकांत शिंदे,1,शां शं रेगे,1,शांततेच्या कविता,7,शांता शेळके,11,शांताराम आठवले,1,शाम जोशी,1,शारदा सावंत,4,शाळेचा डबा,15,शाळेच्या कविता,10,शितल सरोदे,1,शिरीष पै,1,शिरीष महाशब्दे,8,शिल्पा इनामदार-आर्ते,1,शिवाजी महाराज,7,शिक्षकांवर कविता,4,शुभम बंबाळ,2,शुभम सुपने,2,शेतकर्‍याच्या कविता,13,शेती,1,शेषाद्री नाईक,1,शैलेश सोनार,1,श्याम खांबेकर,1,श्रद्धा नामजोशी,9,श्रावणातल्या कहाण्या,27,श्री दि इनामदार,1,श्री बा रानडे,1,श्रीकृष्ण पोवळे,1,श्रीधर रानडे,2,श्रीधर शनवारे,1,श्रीनिवास खळे,1,श्रीपाद कोल्हटकर,1,श्रीरंग गोरे,1,श्रुती चव्हाण,1,संघर्षाच्या कविता,32,संजय उपाध्ये,1,संजय डोंगरे,1,संजय पाटील,1,संजय बनसोडे,2,संजय शिंदे,1,संजय शिवरकर,5,संजय सावंत,1,संजीवनी मराठे,3,संत एकनाथ,1,संत चोखामेळा,1,संत जनाबाई,1,संत तुकडोजी महाराज,2,संत तुकाराम,8,संत नामदेव,3,संत ज्ञानेश्वर,6,संतोष जळूकर,1,संतोष झोंड,1,संतोष सेलुकर,30,संदिप खुरुद,5,संदीपकुमार खुरुद,1,संदेश ढगे,39,संध्या भगत,1,संपादक मंडळ,1,संपादकीय,11,संपादकीय व्यंगचित्रे,2,संस्कार,2,संस्कृती,133,सई कौस्तुभ,1,सचिन पोटे,12,सचिन माळी,1,सण-उत्सव,22,सणासुदीचे पदार्थ,32,सतिश चौधरी,1,सतीश काळसेकर,1,सदानंद रेगे,2,सदाशिव गायकवाड,2,सदाशिव माळी,1,सनी आडेकर,10,सप्टेंबर,30,समर्थ रामदास,206,समर्पण,9,सरबते शीतपेये,8,सरयु दोशी,1,सरला देवधर,1,सरिता पदकी,3,सरोजिनी बाबर,1,सलीम रंगरेज,8,सविता कुंजिर,1,सांगली,1,सागर बनगर,1,सागर बाबानगर,1,सातारा,1,साने गुरुजी,5,सामाजिक कविता,112,सामान्य ज्ञान,8,सायली कुलकर्णी,7,साहित्य सेतू,1,साक्षी खडकीकर,9,साक्षी यादव,1,सिंधुदुर्ग,1,सिद्धी भालेराव,1,सिमा लिंगायत-कुलकर्णी,3,सुदेश इंगळे,20,सुधाकर राठोड,1,सुनिल नागवे,1,सुनिल नेटके,2,सुनील गाडगीळ,1,सुभाष कटकदौंड,2,सुमती इनामदार,1,सुमित्र माडगूळकर,1,सुरज दळवी,1,सुरज दुतोंडे,1,सुरज पवार,1,सुरेश भट,2,सुरेश सावंत,2,सुशील दळवी,1,सुशीला मराठे,1,सुहास बोकरे,6,सैनिकांच्या कविता,4,सैरसपाटा,127,सोपानदेव चौधरी,1,सोमकांत दडमल,1,सोलापूर,1,सौरभ सावंत,1,स्तोत्रे,2,स्नेहा कुंभार,1,स्फुटलेखन,2,स्फूर्ती गीत,1,स्माईल गेडाम,4,स्वप्नाली अभंग,5,स्वप्नील जांभळे,1,स्वाती काळे,1,स्वाती खंदारे,320,स्वाती गच्चे,1,स्वाती दळवी,9,स्वाती नामजोशी,31,स्वाती पाटील,1,स्वाती वक्ते,2,ह मुलांची नावे,1,हमार्टिक समा,1,हरितालिकेच्या आरत्या,1,हर्षद खंदारे,42,हर्षद माने,1,हर्षदा जोशी,3,हर्षवर्धन घाटे,2,हर्षाली कर्वे,2,हसनैन आकिब,3,हेमंत जोगळेकर,1,हेमंत देसाई,1,हेमंत सावळे,1,हेमा चिटगोपकर,8,होळी,5,ज्ञानदा आसोलकर,1,ज्ञानदेवाच्या आरत्या,2,
ltr
item
मराठीमाती । माझ्या मातीचे गायन: मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा - मराठी लेख
मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा - मराठी लेख
मराठी शाळांविरुद्ध कारस्थान ओळखा, मराठी लेख - [Marathi Shalaviruddha Karasthan Olakha, Marathi Article].
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5l5IhcSp0vqhr7fYvMTPEXtTzIiPLVGuu10usEw1_ajOoBF4K-_aL3nyGawgtnNJt4UdMi-6xa3jN8L7q0tyJzLzOyZvCCohhuITA36FSFmiN6tQfSF9kO20ogH6Er8zCkTohrY-WRUpm/s1600/marathi-shalaviruddha-karasthan-olakha.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg5l5IhcSp0vqhr7fYvMTPEXtTzIiPLVGuu10usEw1_ajOoBF4K-_aL3nyGawgtnNJt4UdMi-6xa3jN8L7q0tyJzLzOyZvCCohhuITA36FSFmiN6tQfSF9kO20ogH6Er8zCkTohrY-WRUpm/s72-c/marathi-shalaviruddha-karasthan-olakha.jpg
मराठीमाती । माझ्या मातीचे गायन
https://www.marathimati.com/2018/12/marathi-shalaviruddha-karasthan-olakha.html
https://www.marathimati.com/
https://www.marathimati.com/
https://www.marathimati.com/2018/12/marathi-shalaviruddha-karasthan-olakha.html
true
2079427118266147504
UTF-8
सर्व पोस्ट लोड केल्या आहेत कोणत्याही पोस्ट आढळल्या नाहीत सर्व पहा अधिक वाचा उत्तर द्या उत्तर रद्द करा हटवा द्वारे स्वगृह पाने पाने सर्व पहा तुमच्यासाठी सुचवलेले विभाग संग्रह शोधा सर्व पोस्ट आपल्या विनंतीसह कोणतीही पोस्ट जुळणी आढळली नाही स्वगृहाकडे रविवार सोमवार मंगळवार बुधवार गुरुवार शुक्रवार शनिवार रवी सोम मंगळ बुध गुरु शुक्र शनी जानेवारी फेब्रुवारी मार्च एप्रिल मे जून जुलै ऑगस्ट सप्टेंबर ऑक्टोबर नोव्हेंबर डिसेंबर जाने फेब्रु मार्च एप्रि मे जून जुलै ऑग सप्टें ऑक्टो नोव्हें डिसें आत्ताच १ मिनिटापूर्वी $$1$$ मिनिटांपूर्वी १ तासापूर्वी $$1$$ तासांपूर्वी काल $$1$$ दिवसांपूर्वी $$1$$ आठवड्यांपूर्वी ५ आठवड्यांपेक्षा अधिक पूर्वी अनुयायी अनुसरण करा हे दर्जेदार साहित्य अवरोधीत केले आहे १: सामायिक करा २: सामायिक केलेल्या दुव्यावर क्लिक करून वाचा सर्व कोड कॉपी करा सर्व कोड कॉपी करा सर्व कोड आपल्या क्लिपबोर्डवर कॉपी केला आहे Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy विषय सूची