Loading ...
/* Dont copy */

माडगुळे डेज्‌ - मराठी लेख

माडगुळे डेज्‌, मराठी लेख - [Madgule Days, Marathi Article] नसौ नाहि तर या खेड्याला पहिला इतिहास, सुपूत त्याचे उजळू आम्ही नव्या भविष्यास.

माडगुळे डेज्‌ - मराठी लेख | Madgule Days - Marathi Article
माडगुळे डेज्‌, छायाचित्रे: सायली कुलकर्णी
माणदेशातलं ‘खेडं’ महाकवी ग. दि. माडगूळकर यांचं गाव म्हणून जगाच्या नकाशावर अजरामर होऊन गेलं आहे

‘माडगुळे’ सांगली जिल्ह्यातलं दिड एक हजार लोकवस्तीचं गाव. विशेष अशी ओळख नसणारं हे माणदेशातलं ‘खेडं’ महाकवी ग. दि. माडगूळकर यांचं गाव म्हणून जगाच्या नकाशावर अजरामर होऊन गेलं आहे.

गदिमा यांच्या या गावाविषयी म्हणतात...
तिळही नाही खेड्याला या पहिला इतिहास
शिल्पकलेची ताम्रपटाची कशास मग आस ?

पुढे याच कवितेत ते म्हणतात...
नसौ नाहि तर या खेड्याला पहिला इतिहास
सुपूत त्याचे उजळू आम्ही नव्या भविष्यास

हे आपल्या अमूल्य साहित्यकृतीतून सार्थ करणारे पपा आजोबा (ग. दि. माडगूळकर), तात्या आजोबा (व्यंकटेश माडगूळकर) यांचं हे गाव. गदिमांची नात म्हणून या गावाशी अभिमानाचं नातं आहे. तसचं माझं आजोळ म्हणून आपुलकीची भावना आहे. श्यामकाका माडगूळकर... माझ्या आईचे वडील आणि गदिमांचे सख्खे बंधू...! असे हे माडगुळे आणि माडगूळकर यांच्याशी असणारे ऋणानुबंध म्हणजे माझं परम भाग्यच...! बालपणात डोकावताना माडगूळच्या स्मृतींशिवाय ते पूर्णच होऊ शकत नाही. उन्हाळ्याची चाहूल लागताच त्या आठवणी रुंजी घालतात. त्यांचाच हा मागोवा - माडगुळे Days..!!

ST मधून काटेरी बाभूळ दिसायला लागली की ७-८ तासाच्या प्रवासाचा शीण नाहीसा व्हायचा. घामाघूम होऊन ST तून उतरताच मामा समोर दिसायचा. आम्हाला एकदा त्याच्या ताब्यात दिलं की आई ‘सुटकेचा’ निश्वास सोडायची. मग एखादं रसवंतीगृह गाठायचं न् लिटरभर ऊसाचा रस ऑर्डर करायचा. (हो...लिटर... तिथे ग्लासभर रस अन् किलोवर फळं आजही मिळत नाहीत.) तोपर्यंत मामा STD बूथ वरुन बाबांना पोहचल्याचा फोन करुन ‘चंपक’, ‘ठकठक’ अशी मासिकं घेऊन यायचा. घरी पोहचताच अंगणातून ओरडायचो ‘आब्बाss आम्ही आलो.’ आम्हाला न पेलवणार्‍या बॅगा घ्यायला आजोबा लगबगीनं यायचे. कौतुक आणि उत्साह यांच्या चेहर्‍यावरुन ओसंडून वाहायचा. दोनच दिवसात मामे - मावस भावंडांचा जथ्या आजोळी दाखल व्हायचा आणि घराचं गोकूळ व्हायचं.

गप्पांचे फड अन् पत्यांचे डाव रंगायचे. आम्हा भावंडांची भांडणं, दंगा अंताक्षरी यांनी घर दणाणून जायचं. मोजक्याच TV असणार्‍या घरांपैकी आमचं घर एक होतं. सोपा भरुन पोरं TV बघायला गर्दी करत आणि त्यांच्याकडून काकांची (आमचे आजोबा) नातवंड आणि माहेरवाशीणी आल्याचं गावभर होत असे. मग रोज कुणीतरी हौसेने बोरं, करवंद, डाळींब, कलिंगड, पापड - कुरडया, आंबे असं काहीतरी घेऊन गाठ घ्यायला येई. चांगल्या २-२ खोल्या भरुन घरचे आंबे असतानाही त्या आंब्यांचं अप्रुप वेगळंच होतं. सतत येणार्‍या जाणार्‍यांचा राबता अन् गॅसवर एका बाजूला कायम उकळणारं चहाचं आधण अजून आठवतं. मामी आत्मीयतेने सगळ्यांचं करायची. ती माणसं हवीहवीशी वाटायची. शेवाळी इरकल नेसलेली, कौतुकानं कानशीलावर बोटं मोडणारी पारु आजी, आम्हा मुलांना टॉवेलचा फेटा करुन बांधणारे दादा आजोबा, भावंडांच्या युद्धप्रसंगात एकाच गटातल्या दोघांना उचलून सायकलवरुन मारुतीच्या देवळात नेऊन ठेवणारा साधू मामा, बांगड्या भरायला येणारी पपा मावशी, क्रिकेट बॉल एवढा चिंचेचा गोळा देणारी गंगा मावशी, पार्लेचं चॉकलेट खिशात घालून फिरणारा अन् दिवसभरात भेटेल तितक्या वेळा चॉकलेट मामा, चेअरमन दादा, चंदूमामा, महादा मामा, सुनेल बापू (ते स्नेहलला सुनेल म्हणत), जैन दादा, बायडीमावशी, छबलू आप्पा, ही मंडळी गावतली नाही तर घरातली वाटायची.

अगदी लहानसं खेडं असल्यानं गावात फारसं काही मिळायचं नाही काही आणायचं तर तालुक्याला - आटपाडीला जावं लागे. मग आमच्या चुरमुरे, पेप्सीकोला, पत्यांचे कॅट अशा मागण्यांच्या यादीला ‘तालुक्याला गेल्यावर आणू’ असे सांगितलं जायचं. शेतातल्या ढेकळातून चालताना कोणी पडलं आणि भोकाड पसरलं की मामा विनोदाने म्हणायचा, ‘तालुक्याला गेल्यावर तुला २ गुडघे आणू’. या यादीत नसलेली पण कधीच न चुकलेली कुंदाची बर्फी आजोबा स्वतः जावून आणत. आठवडे बाजारातून आणलेल्या सामानाची अंगणात भेळ केली जायची. वाड्याच्या मागच्या अंगणाला फाटक - कुंपण असा प्रकार नसल्यानं गप्पांचा आवाज रस्त्यापर्यंत जायचा. हातातल्या काठीने शेळ्या हाकत डोक्यावरची टोपली सावरत मान वळवून कुणी मावशी म्हणायची, “तायं ! कधी आलायसा?” अंगणात येऊन बसल्यावर विचारत असे - “अन् पोरं?” मग घरात पत्ते खेळणारी आमची सेना उशांखाली पत्ते लपवून अंगणात हजर होई. एक ओळख परेड होत असे. मग ती मावशी कनवटीतून २रु. काढून पेपरमिंटच्या गोळ्यांसाठी हातावर ठेवायची. तितक्यात कुठेतरी दूरवर भोंगा ऎकू यायचा आणि गारेऽऽगाऽऽर ही आरोळी पूर्ण व्हायच्या आत आम्ही त्या सायकलवरच्या विक्रेत्यापाशी पोहचायचो.

दिनक्रम ठरलेला असायचा. मुळात सकाळच ‘दुपारी’ व्हायची...! उन्हात पाणी ठेवून तापवायचं अन् कैरीचा गर अंगाला लावून अंघोळ असा निवांत कार्यक्रम असायचा किंवा मग मळ्यात जाऊन हौदात डुंबणं, कांदा - भाकरी - ठेचा, दहीभात अशा फक्कड बेतावर ताव मारुन आमच्या वजनाच्या निम्म्या वजनाची कलिंगड घेऊन घरी परतायचो. त्या कलिंगडाच्या फोडी खाताना आमचे चेहरे सुद्धा दिसत नसत. आयांना भुणभुण न करता खेळण्याबद्दल २रु. चे बक्षीस जाहीर केले जाई. पण आजोबा ट्रंकेतल्या पत्र्याच्या डब्यातून नाणी काढून सरसकट सर्वांना वाटत. मात्र खोड्या न् चुकांची कबुली गोंदवलेकर महाराज किंवा पपा आजोबा (गदिमा) यांच्या फोटोसमोर द्यावी लागत असे. शांत दुपारी वार्‍याच्या झुळूकेनं झोप लागायची. तितक्यात आजोबांना बडबडगीताच्या ओळी सुचायच्या अन् भारदस्त आवाजात ते ऎकवायचे - “सुपारी गेली गडगडत...सायलोबा बसले बडबडत...!” त्यांच्या आमच्यावरच्या अशा विडंबनाने तेव्हा आम्ही रुसायचो. मग चहाचा Round व्हायचा. (कदाचित दिवसभरातला ४था - ५वा.) दिवेलागणीला शुभंकरोति, रामरक्षा, व्यंकटेश स्तोत्र म्हटलं जायचं. त्यातील...

श्रीनिधी श्रीवत्सलांछनधरा ।
भयकृद् भयनाशना गिरिधरा ।
दृष्टदैत्यसंहारकरा।

अशा अवघड ओळी मोठयानं उच्चारण्यात वेगळीच मजा होती. आजोबाचं ऎकून नकळत पाठ झालेल्या त्या स्तोत्रांचा घोष आजही स्मरतो त्यानंतर मग गावातल्या ज्योतिबाला, खंडोबाला किंवा मग अगत्यानं आमंत्रण देऊन गेलेल्या कुणाच्या रानात चक्कर व्हायची. अंगणात रात्रीच्या जेवणाची अंगत - पंगत अन् अंगणातच चांदणं बघत झोप. सकाळी ४ माणसं पलिकडं झोपलेली बहीण, कधी मांजर तर कधी चक्क मोर शेजारी असायचा. आजोबा पूजा आटोपून तुळशीला पाणी घालायला यायचे आणि मोठ्यानं म्हणायचे, “वेंकटरमणा...” तशी आम्ही मुलं बेंबीच्या देठापासून “गोविंदा” असं ओरडून ताडकन उठायचो.

साहित्यावर चर्चा करणारे आजोबा - आई, लाड पुरवणारे आबाकाका - मंदाजी, वाचनीय वाचून दाखवणारी मुग्धामामी, चालू घडामोडींचं ज्ञान देणारा मुक्तुमामा, बालपणीचे किस्से साधना मावशी, ‘राजदूत’ चालवणारी सप्पू मावशी, इंजेक्शनची भिती दाखवणारा मिल्या, भांडणात मध्यस्थी करणारा योगूमामा, गमती करणारी स्वाती मावशी, आमच्यातली होऊन खेळणारी रुपा मावशी यांच्या बरोबर केलेली धमाल कायम स्मरणात राहील.

आडाची भिती, मृगजळाचं कुतुहल, पांगार्‍याच्या बियांचे चटके, ओढ्यातले मासे, पत्र्यावरची माकडं, ज्योत्याचं अंगण, बुक्कीनं फोडलेले कांदे, मोराची पिसं, बैलगाडीतला फेरफटका, मारुतीचा पार, स्पीकरवरची गाणी, चैत्रागौरीचं हळदी - कुंकू, पोतराज - बहुरुपी, बाभळीचे काटे, सराटे, डाळींबाच्या बागा, बॉबी - लिमलेटच्या गोळ्या, बोरकुटाची चव, मिरची कांडपयंत्राचा आवाज, गोठ्याचा गंध, वळवाच्या पावसातल्या गारा, अशा अनेक आठवणी मनात घर करुन आहेत. उन्हाळ्याची सुट्टी म्हणजे पर्वणीच असायची. बालपणाचे संस्कार अन् नात्यांची श्रीमंती सुख देऊन जाते.

निरागस आणि समृद्ध बालपण होतं ते... हा आठवणींचा ठेवा समाधानाची भावना देतो. पुढे आम्ही मोठे झालो आणि सर्वांच्या परीक्षा - सुट्ट्या यांचा काही ताळमेळ जुळेना. हळूहळू महिनाभराची सुट्टी दोन दिवसांची झाली अन् गोकूळ फक्त आठवणीतच राहीलं...!

सायली कुलकर्णी | Sayali Kulkarni
सभासद, मराठीमाती डॉट कॉम
मराठी लेख आणि अनुभव कथन या विभागात लेखन.

अभिप्राय

अभिप्राय: 5
  1. खूप खूप आठवणीतील ठेवा,,पुन्हा नाहीत येणार ते रम्य दिवस

    उत्तर द्याहटवा
  2. असच रम्य बालपण जगलो आम्हीपण,,,टेन्शन नाही किंवा घाई नाही,,,निवांत सुट्या चा आनंद घेतला मी,,,,,आजोळ असो की आपलं गाव,,त्यातील आठवणी अजूनही डोळ्यात अश्रू आणतात,,,,उन्हाळ्यात गच्चीवर जेवण असो,की आजीच्या राक्षस परिचय गोष्टी,,,किंवा ममकडच्या शेतातील झाडावरील खेळ,,सर्व अस्मरणीय,,,,,,असे किती अनुभव असतील,की त्यावर अख्ख पुस्तक लिहिता येईल,,,पण खूप वाईट वाटते,,आजच्या मुलांना स्पर्धेशिवाय दुसरं जीवन नाही,,त्यांना असे निरागस क्षण नाही जगत येत,,,

    उत्तर द्याहटवा
तुमची टिप्पणी आमच्यासाठी महत्त्वाची आहे!
तुमचा अभिप्राय / टिप्पणी ही आम्ही कसे कार्य करतो? त्यातील सुधारणांसाठी आणि आम्ही सातत्याने उच्च-गुणवत्तेची सेवा प्रदान करतोय की नाही हे समजून घेण्यासाठी आमच्यासाठी महत्वाची आहे.

नाव

अ रा कुलकर्णी,1,अ ल खाडे,2,अ ज्ञा पुराणिक,1,अंकित भास्कर,1,अंजली भाबट-जाधव,1,अंधश्रद्धेच्या कविता,5,अकोला,1,अजय दिवटे,1,अजित पाटणकर,18,अनंत दळवी,1,अनंत फंदी,1,अनंत भावे,1,अनिकेत येमेकर,2,अनिकेत शिंदे,1,अनिल गोसावी,2,अनिल भारती,1,अनिल वल्टे,2,अनुभव कथन,19,अनुरथ गोरे,1,अनुराधा पाटील,1,अनुराधा फाटक,39,अनुवादित कविता,1,अपर्णा तांबे,7,अब्राहम लिंकन,2,अभंग,6,अभिजित गायकवाड,1,अभिजीत टिळक,2,अभिव्यक्ती,1345,अभिषेक कातकडे,4,अमन मुंजेकर,7,अमरश्री वाघ,2,अमरावती,1,अमित पडळकर,4,अमित पवार,1,अमित पापळ,36,अमित बाविस्कर,3,अमित सुतार,1,अमुक-धमुक,1,अमृत जोशी,1,अमृता शेठ,1,अमोल कोल्हे,1,अमोल तांबे,1,अमोल देशमुख,1,अमोल बारई,3,अमोल वाघमारे,1,अमोल सराफ,2,अरविंद जामखेडकर,1,अरविंद थगनारे,5,अरुण कोलटकर,1,अर्चना कुळकर्णी,1,अर्चना डुबल,2,अर्जुन फड,3,अर्थनीति,3,अल्केश जाधव,1,अविनाश धर्माधिकारी,2,अशोक थोरात,1,अशोक रानडे,1,अश्विनी तातेकर-देशपांडे,1,अश्विनी तासगांवकर,2,अस्मिता मेश्राम-काणेकर,7,अहमदनगर,1,अक्षय वाटवे,1,अक्षरमंच,1086,आईच्या कविता,29,आईस्क्रीम,3,आकाश पवार,2,आकाश भुरसे,8,आज,8,आजीच्या कविता,1,आठवणींच्या कविता,18,आतले-बाहेरचे,3,आतिश कविता लक्ष्मण,1,आत्मविश्वासाच्या कविता,14,आदित्य कदम,1,आदेश ताजणे,8,आनं कविता,1,आनंद दांदळे,8,आनंद प्रभु,1,आनंदाच्या कविता,25,आमट्या सार कढी,18,आर समीर,1,आरती गांगण,2,आरती शिंदे,4,आरत्या,82,आरोग्य,21,आशा गवाणकर,1,आशिष खरात-पाटील,1,आशिष चोले,1,इंदिरा गांधी,1,इंदिरा संत,6,इंद्रजित नाझरे,26,इंद्रजीत भालेराव,1,इतिहास,220,इसापनीती कथा,48,उत्तम कोळगावकर,2,उदय दुदवडकर,1,उन्मेष इनामदार,1,उपवासाचे पदार्थ,15,उमेश कानतोडे,1,उमेश कुंभार,14,उमेश चौधरी,1,उस्मानाबाद,1,ऋग्वेदा विश्वासराव,5,ऋचा पिंपळसकर,10,ऋचा मुळे,18,ऋषिकेश शिरनाथ,2,ऋषीकेश कालोकार,2,ए श्री मोरवंचीकर,1,एच एन फडणीस,1,एप्रिल,30,एम व्ही नामजोशी,1,एहतेशाम देशमुख,2,ऐतिहासिक स्थळे,1,ऑक्टोबर,31,ऑगस्ट,31,ऑडिओ कविता,15,ऑडिओ बुक,1,ओंकार चिटणीस,1,ओम ढाके,8,ओमकार खापे,1,ओशो,1,औरंगाबाद,1,कपिल घोलप,12,करण विधाते,1,करमणूक,71,कर्क मुलांची नावे,1,कल्याण इनामदार,1,कविता शिंगोटे,1,कवितासंग्रह,279,कवी अनिल,1,कवी ग्रेस,4,कवी बी,1,काजल पवार,1,कार्यक्रम,12,कार्ल खंडाळावाला,1,कालिंदी कवी,2,काशिराम खरडे,1,कि का चौधरी,1,किरण कामंत,1,किल्ले,97,किल्ल्यांचे फोटो,5,किशोर चलाख,6,किशोर पवार,1,कुठेतरी-काहीतरी,3,कुणाल खाडे,3,कुणाल लोंढे,1,कुसुमाग्रज,10,कृष्णकेशव,1,कृष्णाच्या आरत्या,5,के के दाते,1,के तुषार,8,के नारखेडे,2,केदार कुबडे,40,केदार नामदास,1,केदार मेहेंदळे,1,केशव मेश्राम,1,केशवकुमार,2,केशवसुत,5,कोल्हापूर,1,कोशिंबीर सलाड रायते,14,कौशल इनामदार,1,खंडोबाची स्थाने,2,खंडोबाच्या आरत्या,2,खरगपूर,1,ग दि माडगूळकर,6,ग ल ठोकळ,3,ग ह पाटील,4,गंगाधर गाडगीळ,1,गडचिरोली,1,गणपतीच्या आरत्या,5,गणपतीच्या गोष्टी,24,गणेश कुडे,2,गणेश तरतरे,19,गणेश निदानकर,1,गणेश पाटील,1,गणेश भुसारी,1,गण्याचे विनोद,1,गाडगे बाबा,1,गायत्री सोनजे,5,गावाकडच्या कविता,13,गुरुदत्त पोतदार,2,गुरूच्या आरत्या,2,गुलझार काझी,1,गो कृ कान्हेरे,1,गो गं लिमये,1,गोकुळ कुंभार,13,गोड पदार्थ,56,गोपीनाथ,2,गोविंद,1,गोविंदाग्रज,1,गौतम जगताप,1,गौरांग पुणतांबेकर,1,घरचा वैद्य,2,घाट,1,चंद्रकांत जगावकर,1,चंद्रपूर,1,चटण्या,3,चातुर्य कथा,6,चित्रपट समीक्षा,1,चैतन्य म्हस्के,1,चैत्राली इंगळे,2,जयश्री चुरी,1,जयश्री मोहिते,1,जवाहरलाल नेहरू,1,जळगाव,1,जाई नाईक,1,जानेवारी,31,जालना,1,जितेश दळवी,1,जिल्हे,31,जीवनशैली,431,जुलै,31,जून,30,ज्योती किरतकुडवे,1,ज्योती मालुसरे,1,टीझर्स,1,ट्रेलर्स,3,ठाणे,2,डिसेंबर,31,डॉ मानसी राजाध्यक्ष,1,डॉ. दिलीप धैसास,1,तनवीर सिद्दिकी,1,तन्मय धसकट,1,तरुणाईच्या कविता,7,तिच्या कविता,63,तुकाराम गाथा,4,तुकाराम धांडे,1,तुतेश रिंगे,1,तेजस्विनी देसाई,1,दत्ता हलसगीकर,2,दत्ताच्या आरत्या,5,दत्तात्रय भोसले,1,दत्तो तुळजापूरकर,1,दया पवार,1,दर्शन जोशी,2,दर्शन शेळके,1,दशरथ मांझी,1,दादासाहेब गवते,1,दामोदर कारे,1,दिनदर्शिका,366,दिनविशेष,366,दिनेश बोकडे,1,दिनेश लव्हाळे,1,दिनेश हंचाटे,1,दिपक शिंदे,2,दिपाली गणोरे,1,दिवाळी फराळ,26,दीपा दामले,1,दीप्तीदेवेंद्र,1,दुःखाच्या कविता,75,दुर्गेश साठवणे,1,देवीच्या आरत्या,3,देशभक्तीपर कविता,2,धनराज बाविस्कर,68,धनश्री घाणेकर,1,धार्मिक स्थळे,1,धुळे,1,धोंडोपंत मानवतकर,12,नमिता प्रशांत,1,नलिनी तळपदे,1,ना के बेहेरे,1,ना घ देशपांडे,4,ना धों महानोर,3,ना वा टिळक,1,नांदेड,1,नागपूर,1,नारायण शुक्ल,1,नारायण सुर्वे,2,नाशिक,1,नासीर संदे,1,निखिल पवार,3,नितीन चंद्रकांत देसाई,1,निमित्त,4,निराकाराच्या कविता,11,निवडक,7,निसर्ग कविता,33,निळू फुले,1,नृसिंहाच्या आरत्या,1,नोव्हेंबर,30,न्याहारी,50,पथ्यकर पदार्थ,2,पद्मा गोळे,4,परभणी,1,पराग काळुखे,1,पर्यटन स्थळे,1,पल्लवी माने,1,पवन कुसुंदल,2,पांडुरंग वाघमोडे,3,पाककला,322,पाककृती व्हिडिओ,15,पालकत्व,7,पावसाच्या कविता,36,पी के देवी,1,पु ल देशपांडे,9,पु शि रेगे,1,पुंडलिक आंबटकर,3,पुडिंग,10,पुणे,13,पुरुषोत्तम जोशी,1,पुरुषोत्तम पाटील,1,पुर्वा देसाई,2,पूजा काशिद,1,पूजा चव्हाण,1,पूनम राखेचा,1,पोस्टर्स,5,पोळी भाकरी,27,पौष्टिक पदार्थ,20,प्र श्री जाधव,12,प्रकाश पाटील,1,प्रजोत कुलकर्णी,1,प्रतिक बळी,1,प्रतिभा जोजारे,1,प्रतिमा इंगोले,1,प्रतिक्षा जोशी,1,प्रदिप कासुर्डे,1,प्रफुल्ल चिकेरूर,10,प्रभाकर महाजन,1,प्रभाकर लोंढे,3,प्रवास वर्णन,1,प्रवासाच्या कविता,11,प्रविण पावडे,15,प्रवीण दवणे,1,प्रवीण राणे,1,प्रसन्न घैसास,2,प्रज्ञा वझे,2,प्रज्ञा वझे-घारपुरे,10,प्राजक्ता गव्हाणे,1,प्रितफुल प्रित,1,प्रिती चव्हाण,27,प्रिया जोशी,1,प्रियांका न्यायाधीश,3,प्रेम कविता,97,प्रेरणादायी कविता,17,फ मुं शिंदे,3,फादर स्टीफन्स,1,फेब्रुवारी,29,फोटो गॅलरी,10,फ्रॉय निस्सेन,1,बहिणाबाई चौधरी,6,बा भ बोरकर,8,बा सी मर्ढेकर,6,बातम्या,11,बाबा आमटे,1,बाबाच्या कविता,8,बाबासाहेब आंबेड,1,बायकोच्या कविता,5,बालकविता,14,बालकवी,8,बाळाची मराठी नावे,1,बाळासाहेब गवाणी-पाटील,21,बिपीनचंद्र नेवे,1,बी अरुणाचलाम्‌,1,बी रघुनाथ,1,बीड,1,बुलढाणा,1,बेकिंग,9,बेहराम कॉन्ट्रॅक्टर,1,भंडारा,1,भक्ती कविता,18,भक्ती रावनंग,1,भरत माळी,2,भा दा पाळंदे,1,भा रा तांबे,7,भा वें शेट्टी,1,भाज्या,29,भाताचे प्रकार,16,भानुदास,1,भानुदास धोत्रे,1,भुषण राऊत,1,भूगोल,1,भूमी जोशी,1,म म देशपांडे,1,मं वि राजाध्यक्ष,1,मंगला गोखले,1,मंगळागौरीच्या आरत्या,2,मंगेश कळसे,9,मंगेश पाडगांवकर,5,मंजुषा कुलकर्णी,2,मंदिरांचे फोटो,3,मंदिरे,4,मधल्या वेळेचे पदार्थ,41,मधुकर आरकडे,1,मधुकर जोशी,1,मधुसूदन कालेलकर,2,मनमोहन नातू,3,मनाचे श्लोक,205,मनिषा दिवेकर,3,मनिषा फलके,1,मराठी,1,मराठी उखाणे,2,मराठी कथा,107,मराठी कविता,1129,मराठी कवी,3,मराठी कोट्स,4,मराठी गझल,27,मराठी गाणी,2,मराठी गोष्टी,67,मराठी चारोळी,42,मराठी चित्रपट,18,मराठी टिव्ही,52,मराठी नाटक,1,मराठी पुस्तके,5,मराठी प्रेम कथा,23,मराठी भयकथा,44,मराठी मालिका,19,मराठी रहस्य कथा,2,मराठी लेख,47,मराठी विनोद,1,मराठी साहित्य,286,मराठी साहित्यिक,2,मराठी सुविचार,2,मराठीप्रेमी पालक महासंमेलन,5,मराठीमाती,147,मसाले,12,महात्मा गांधी,8,महात्मा फुले,1,महाराष्ट्र,304,महाराष्ट्र फोटो,10,महाराष्ट्राचा इतिहास,32,महाराष्ट्रीय पदार्थ,22,महालक्ष्मीच्या आरत्या,2,महेंद्र म्हस्के,1,महेश जाधव,3,महेश बिऱ्हाडे,9,मांसाहारी पदार्थ,17,माझं मत,4,माझा बालमित्र,90,मातीतले कोहिनूर,19,माधव ज्यूलियन,6,माधव मनोहर,1,माधवानुज,3,मानसी सुरज,1,मारुतीच्या आरत्या,2,मार्च,31,मीना तालीम,1,मुंबई,12,मुंबई उपनगर,1,मुकुंद भालेराव,1,मुकुंद शिंत्रे,35,मुक्ता चैतन्य,1,मुलांची नावे,1,मुलाखती,1,मे,31,मैत्रीच्या कविता,7,मोहिनी उत्तर्डे,2,यवतमाळ,1,यशपाल कांबळे,4,यशवंत दंडगव्हाळ,24,यादव सिंगनजुडे,2,योगा,1,योगेश कर्डिले,6,योगेश सोनवणे,2,रंगपंचमी,1,रंजना बाजी,1,रजनी जोगळेकर,5,रत्नागिरी,1,रविंद्र गाडबैल,1,रविकिरण पराडकर,1,रवींद्र भट,1,रा अ काळेले,1,रा देव,1,रागिनी पवार,1,राजकीय कविता,12,राजकुमार शिंगे,1,राजेंद्र भोईर,1,राजेश पोफारे,1,राजेश्वर टोणे,3,राम मोरे,1,रामकृष्ण जोशी,2,रामचंद्राच्या आरत्या,5,रायगड,1,राहुल अहिरे,3,रुपेश सावंत,1,रेश्मा जोशी,2,रेश्मा विशे,1,रोहित काळे,7,रोहित साठे,14,लघुपट,3,लता मंगेशकर,2,लहुजी साळवे,1,लक्ष्मण अहिरे,2,लक्ष्मीकांत तांबोळी,2,लातूर,1,लिलेश्वर खैरनार,2,लीना पांढरे,1,लीलावती भागवत,1,लोकमान्य टिळक,3,लोणची,9,वंदना विटणकर,2,वर्धा,1,वसंत बापट,12,वसंत साठे,1,वसंत सावंत,1,वा गो मायदेव,1,वा ना आंधळे,1,वा भा पाठक,2,वा रा कांत,3,वात्रटिका,2,वामन निंबाळकर,1,वासुदेव कामथ,1,वाळवणाचे पदार्थ,6,वि दा सावरकर,3,वि भि कोलते,1,वि म कुलकर्णी,5,वि स खांडेकर,1,विंदा करंदीकर,8,विक्रम खराडे,1,विचारधन,215,विजय पाटील,1,विजया जहागीरदार,1,विजया वाड,2,विजया संगवई,1,विठ्ठल वाघ,3,विठ्ठलाच्या आरत्या,5,विद्या कुडवे,4,विद्या जगताप,2,विद्याधर करंदीकर,1,विनायक मुळम,1,विरह कविता,58,विराज काटदरे,1,विलास डोईफोडे,4,विवेक जोशी,3,विशाल शिंदे,1,विशेष,12,विष्णूच्या आरत्या,4,विज्ञान तंत्रज्ञान,2,वृषाली काकडे,2,वृषाली सुनगार-करपे,1,वेदांत कोकड,1,वैभव गव्हाळे,1,वैभव सकुंडे,1,वैशाली झोपे,1,वैशाली नलावडे,1,व्यंगचित्रे,54,व्रत-वैकल्ये,1,व्हिडिओ,13,शंकर रामाणी,1,शंकर विटणकर,1,शंकर वैद्य,1,शंकराच्या आरत्या,4,शरणकुमार लिंबाळे,1,शशांक रांगणेकर,1,शशिकांत शिंदे,1,शां शं रेगे,1,शांततेच्या कविता,7,शांता शेळके,11,शांताराम आठवले,1,शाम जोशी,1,शारदा सावंत,4,शाळेचा डबा,15,शाळेच्या कविता,10,शितल सरोदे,1,शिरीष पै,1,शिरीष महाशब्दे,8,शिल्पा इनामदार-आर्ते,1,शिवाजी महाराज,7,शिक्षकांवर कविता,4,शुभम बंबाळ,2,शुभम सुपने,2,शेतकर्‍याच्या कविता,13,शेती,1,शेषाद्री नाईक,1,शैलेश सोनार,1,श्याम खांबेकर,1,श्रद्धा नामजोशी,9,श्रावणातल्या कहाण्या,27,श्री दि इनामदार,1,श्री बा रानडे,1,श्रीकृष्ण पोवळे,1,श्रीधर रानडे,2,श्रीधर शनवारे,1,श्रीनिवास खळे,1,श्रीपाद कोल्हटकर,1,श्रीरंग गोरे,1,श्रुती चव्हाण,1,संघर्षाच्या कविता,32,संजय उपाध्ये,1,संजय डोंगरे,1,संजय पाटील,1,संजय बनसोडे,2,संजय शिंदे,1,संजय शिवरकर,5,संजय सावंत,1,संजीवनी मराठे,3,संत एकनाथ,1,संत चोखामेळा,1,संत जनाबाई,1,संत तुकडोजी महाराज,2,संत तुकाराम,8,संत नामदेव,3,संत ज्ञानेश्वर,6,संतोष जळूकर,1,संतोष झोंड,1,संतोष सेलुकर,30,संदिप खुरुद,5,संदीपकुमार खुरुद,1,संदेश ढगे,39,संध्या भगत,1,संपादक मंडळ,1,संपादकीय,11,संपादकीय व्यंगचित्रे,2,संस्कार,2,संस्कृती,133,सई कौस्तुभ,1,सचिन पोटे,12,सचिन माळी,1,सण-उत्सव,22,सणासुदीचे पदार्थ,32,सतिश चौधरी,1,सतीश काळसेकर,1,सदानंद रेगे,2,सदाशिव गायकवाड,2,सदाशिव माळी,1,सनी आडेकर,10,सप्टेंबर,30,समर्थ रामदास,206,समर्पण,9,सरबते शीतपेये,8,सरयु दोशी,1,सरला देवधर,1,सरिता पदकी,3,सरोजिनी बाबर,1,सलीम रंगरेज,8,सविता कुंजिर,1,सांगली,1,सागर बनगर,1,सागर बाबानगर,1,सातारा,1,साने गुरुजी,5,सामाजिक कविता,112,सामान्य ज्ञान,8,सायली कुलकर्णी,7,साहित्य सेतू,1,साक्षी खडकीकर,9,साक्षी यादव,1,सिंधुदुर्ग,1,सिद्धी भालेराव,1,सिमा लिंगायत-कुलकर्णी,3,सुदेश इंगळे,20,सुधाकर राठोड,1,सुनिल नागवे,1,सुनिल नेटके,2,सुनील गाडगीळ,1,सुभाष कटकदौंड,2,सुमती इनामदार,1,सुमित्र माडगूळकर,1,सुरज दळवी,1,सुरज दुतोंडे,1,सुरज पवार,1,सुरेश भट,2,सुरेश सावंत,2,सुशील दळवी,1,सुशीला मराठे,1,सुहास बोकरे,6,सैनिकांच्या कविता,4,सैरसपाटा,127,सोपानदेव चौधरी,1,सोमकांत दडमल,1,सोलापूर,1,सौरभ सावंत,1,स्तोत्रे,2,स्नेहा कुंभार,1,स्फुटलेखन,2,स्फूर्ती गीत,1,स्माईल गेडाम,4,स्वप्नाली अभंग,5,स्वप्नील जांभळे,1,स्वाती काळे,1,स्वाती खंदारे,320,स्वाती गच्चे,1,स्वाती दळवी,9,स्वाती नामजोशी,31,स्वाती पाटील,1,स्वाती वक्ते,2,ह मुलांची नावे,1,हमार्टिक समा,1,हरितालिकेच्या आरत्या,1,हर्षद खंदारे,42,हर्षद माने,1,हर्षदा जोशी,3,हर्षवर्धन घाटे,2,हर्षाली कर्वे,2,हसनैन आकिब,3,हेमंत जोगळेकर,1,हेमंत देसाई,1,हेमंत सावळे,1,हेमा चिटगोपकर,8,होळी,5,ज्ञानदा आसोलकर,1,ज्ञानदेवाच्या आरत्या,2,
ltr
item
मराठीमाती । माझ्या मातीचे गायन: माडगुळे डेज्‌ - मराठी लेख
माडगुळे डेज्‌ - मराठी लेख
माडगुळे डेज्‌, मराठी लेख - [Madgule Days, Marathi Article] नसौ नाहि तर या खेड्याला पहिला इतिहास, सुपूत त्याचे उजळू आम्ही नव्या भविष्यास.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj52qrXSi_WyGzWZjyqKf19Rst1sQLc3pCRswp_DPYCKtZtWNmqZNJTp596we24l5Kk6k-ZnmCKSoSLLIwBj8PoDV_qy2VNhXY7yufTjVREKqlSFmoV6bFT7UBG7eMqiQpUUhl4uPstqvwT/s1600/madgule-days-marathi-article.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj52qrXSi_WyGzWZjyqKf19Rst1sQLc3pCRswp_DPYCKtZtWNmqZNJTp596we24l5Kk6k-ZnmCKSoSLLIwBj8PoDV_qy2VNhXY7yufTjVREKqlSFmoV6bFT7UBG7eMqiQpUUhl4uPstqvwT/s72-c/madgule-days-marathi-article.jpg
मराठीमाती । माझ्या मातीचे गायन
https://www.marathimati.com/2018/09/madgule-days-marathi-article.html
https://www.marathimati.com/
https://www.marathimati.com/
https://www.marathimati.com/2018/09/madgule-days-marathi-article.html
true
2079427118266147504
UTF-8
सर्व पोस्ट लोड केल्या आहेत कोणत्याही पोस्ट आढळल्या नाहीत सर्व पहा अधिक वाचा उत्तर द्या उत्तर रद्द करा हटवा द्वारे स्वगृह पाने पाने सर्व पहा तुमच्यासाठी सुचवलेले विभाग संग्रह शोधा सर्व पोस्ट आपल्या विनंतीसह कोणतीही पोस्ट जुळणी आढळली नाही स्वगृहाकडे रविवार सोमवार मंगळवार बुधवार गुरुवार शुक्रवार शनिवार रवी सोम मंगळ बुध गुरु शुक्र शनी जानेवारी फेब्रुवारी मार्च एप्रिल मे जून जुलै ऑगस्ट सप्टेंबर ऑक्टोबर नोव्हेंबर डिसेंबर जाने फेब्रु मार्च एप्रि मे जून जुलै ऑग सप्टें ऑक्टो नोव्हें डिसें आत्ताच १ मिनिटापूर्वी $$1$$ मिनिटांपूर्वी १ तासापूर्वी $$1$$ तासांपूर्वी काल $$1$$ दिवसांपूर्वी $$1$$ आठवड्यांपूर्वी ५ आठवड्यांपेक्षा अधिक पूर्वी अनुयायी अनुसरण करा हे दर्जेदार साहित्य अवरोधीत केले आहे १: सामायिक करा २: सामायिक केलेल्या दुव्यावर क्लिक करून वाचा सर्व कोड कॉपी करा सर्व कोड कॉपी करा सर्व कोड आपल्या क्लिपबोर्डवर कॉपी केला आहे Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy विषय सूची